Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Başqırd atı — at cinsi olaraq Başqırdıstanın endemik canlısıdır.
| Başqırd atı | |
|---|---|
 | |
| Cinsin istiqaməti | Əsasən minik, təsərrüfat istiqamətli |
| Ölçüləri | 138-145 sm, |
| Yetişdirildiyi yer | Rusiya |
| Arealı | Başqırdıstan |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Görünüşü
Bu cins yerli meşə və çöl atlarının seleksiyasi nəticəsində meydana gəlmişdir. Atın formalaşmasında il boyu davam edən kontinental iqlim mühüm rol oynamışdır. Bel nahiyədi enli, boynu idə yoğun və qısadır. Hündürlüyü 142–145 sm təşkil edir. Diri çəkisi 450–470 kq-dır.
Tarixi
Başqırd atı xüsusi ilə XVII—XVIII əsrlərdə geniş yayılmışdı. Onlar Ufa və Orenburq quberniyalarında yetişdirilirdi. Əsas arealından kənarda isə Perm, Samara və Kazan quberniyalarında belə rast gəlinirdi. Onlardan əsasən Qərbi Sibirdə poçt daşımalarında istifadə edilirdi. Qida yemədən və dincəlmədən 8 saat ərzində 120–140 km məsafə qət edə bilirlər.
Başqırd xalqının yetişdirdiyi at cinsidir. Qısa məsafəyə istifadə edilməsi ilə əlaqədar hazırda ancaq təsərrüfat istiqaməlidir nəyin ki, minik. Ayaqları iri və qısadır. Çox dözümlüdür. Vaxtı ilə Başqırt atlarının sayı 600 minə çatırdı.
Pyotr İvanoviç Rıçkov özünün yazdığı "Orenburq topoqrafiyası" kitabında (səh. 292) bu atlar haqqında məlumat vermişdir. Bazarlarda atların 30–50 rubla satıldığını birdiridi. Başqırdların bir ailəsinin bəzən 300–400 baş atı olurdu.
Rıçkov başqırdların atları istər yay istərsə qış vaxtları açıq səma altında saxladlığını birdirirdi. Qışda qar altında qalan otlarla qidalanırlar. Başqırd atların inkişaf etdirilməsində professor İvan Andreeviç Sayqin mühüm rol oynamışdır.
Müharibədə istifadəsi
Atlardan istər 1812-ci ildə Rusiyanın apadığı müharibələrdə istərsə İkinci dünya müharibəsi dönəmində istifadə edilmişdir.
Başqırd atı 112-ci Başqırdıstan kavaler diviziyasının təşkilində istifadə edilmişdir.
Rəmz
Bir çox Başqırt nağıllarında atlar xüsusi ilə vurğulanır. уделено особое внимание лошади. Tulpar adlı başqırt mifalogiyasında atlar qanadlı təsvir edilir.
Akbuzat adlı qanadlı at Başqırt ekosları olan Ural-batır və Akbuzat eposlarında xüsusi ilə vurğunalır. Аҡһаҡ ҡола, Ҡара юрға, Бишҡолон, Ҡуҙыйкүрпәс менән Маянһылыу və Alpamış nağıllarında bu atlar başqırtların sadiq dostu kimi təsvir edilir.
Digər məlumatlar
Başqırdıstanda bu atların ölkədən çıxarılmasına qadağa qoyulması haqqında qanun qəbul edilə bilər.
Qalereya
 |  |  |  |
İstinadlar
- "Başqırd atlarının regionlardan çıxarılması qadağan edilə bilər". 2023-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-23.
Ədəbiyyat
- Sayqin İ. А. Başqıd atı. Atı, 1955.
Mənbə
- Başqırdıstan ensiklopediyası 2016-03-05 at the Wayback Machine (başq.)
- "Başqırdıstan atı" Başqırdıstan ensiklopediyası [ölü keçid]
- Сайт о лошадях, страница про башкирских лошадей [ölü keçid]
- Ахатова И. Башкирская лошадь и молочное коневодство.// Ж. "Ватандаш", 2001. № 9 [ölü keçid]
- Руководство по уходу за лошадью. Местная порода лошадей: башкирская лошадь
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Basqird ati at cinsi olaraq Basqirdistanin endemik canlisidir Basqird atiCinsin istiqameti Esasen minik teserrufat istiqametliOlculeri 138 145 sm Yetisdirildiyi yer RusiyaAreali Basqirdistan Vikianbarda elaqeli mediafayllarGorunusuBu cins yerli mese ve col atlarinin seleksiyasi neticesinde meydana gelmisdir Atin formalasmasinda il boyu davam eden kontinental iqlim muhum rol oynamisdir Bel nahiyedi enli boynu ide yogun ve qisadir Hundurluyu 142 145 sm teskil edir Diri cekisi 450 470 kq dir TarixiBasqird ati xususi ile XVII XVIII esrlerde genis yayilmisdi Onlar Ufa ve Orenburq quberniyalarinda yetisdirilirdi Esas arealindan kenarda ise Perm Samara ve Kazan quberniyalarinda bele rast gelinirdi Onlardan esasen Qerbi Sibirde poct dasimalarinda istifade edilirdi Qida yemeden ve dincelmeden 8 saat erzinde 120 140 km mesafe qet ede bilirler Basqird xalqinin yetisdirdiyi at cinsidir Qisa mesafeye istifade edilmesi ile elaqedar hazirda ancaq teserrufat istiqamelidir neyin ki minik Ayaqlari iri ve qisadir Cox dozumludur Vaxti ile Basqirt atlarinin sayi 600 mine catirdi Pyotr Ivanovic Rickov ozunun yazdigi Orenburq topoqrafiyasi kitabinda seh 292 bu atlar haqqinda melumat vermisdir Bazarlarda atlarin 30 50 rubla satildigini birdiridi Basqirdlarin bir ailesinin bezen 300 400 bas ati olurdu Rickov basqirdlarin atlari ister yay isterse qis vaxtlari aciq sema altinda saxladligini birdirirdi Qisda qar altinda qalan otlarla qidalanirlar Basqird atlarin inkisaf etdirilmesinde professor Ivan Andreevic Sayqin muhum rol oynamisdir Muharibede istifadesiAtlardan ister 1812 ci ilde Rusiyanin apadigi muharibelerde isterse Ikinci dunya muharibesi doneminde istifade edilmisdir Basqird ati 112 ci Basqirdistan kavaler diviziyasinin teskilinde istifade edilmisdir RemzBir cox Basqirt nagillarinda atlar xususi ile vurgulanir udeleno osoboe vnimanie loshadi Tulpar adli basqirt mifalogiyasinda atlar qanadli tesvir edilir Akbuzat adli qanadli at Basqirt ekoslari olan Ural batir ve Akbuzat eposlarinda xususi ile vurgunalir Aҡһaҡ ҡola Ҡara yurga Bishҡolon Ҡuҙyjkүrpәs menәn Mayanһylyu ve Alpamis nagillarinda bu atlar basqirtlarin sadiq dostu kimi tesvir edilir Diger melumatlarBasqirdistanda bu atlarin olkeden cixarilmasina qadaga qoyulmasi haqqinda qanun qebul edile biler QalereyaIstinadlar Basqird atlarinin regionlardan cixarilmasi qadagan edile biler 2023 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 23 EdebiyyatSayqin I A Basqid ati Ati 1955 MenbeBasqirdistan ensiklopediyasi 2016 03 05 at the Wayback Machine basq Basqirdistan ati Basqirdistan ensiklopediyasi olu kecid Sajt o loshadyah stranica pro bashkirskih loshadej olu kecid Ahatova I Bashkirskaya loshad i molochnoe konevodstvo Zh Vatandash 2001 9 olu kecid Rukovodstvo po uhodu za loshadyu Mestnaya poroda loshadej bashkirskaya loshad