fbpx
Wikipedia

Bəzgək

Bəzgək
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar
Tip: Xordalılar
Yarımtip: Onurğalılar
Sinif: Quşlar
Yarımsinif: Yenidamaqlılar
Dəstə: Durnakimilər
Fəsilə: Dovdaqlar
Cins: Bəzgək
Növ: Adi Bəzgək
Latın dilində adı
Mühafizə statusu
Həssas növlər
Vulnerable (IUCN 3.1) Vulnerable: ???


Vikinnövlərdə
təsnifat


Vikianbarda
şəkil

Bəzgək (lat. Tetrax tetrax), (Gruiformes) dəstəsindən bir quş növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.

Təsviri

Bel tərəfi qaraya çalan boz rəngdədir, üzərində tünd rəngli naxışlar var. Qarın tərəfi ağdır. Boynu qaradır, lakin iki yerdə ağ “boyunluğu” var.

Yayılması

Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. XX əsrin ortalarına qədər Azərbaycanda düzənlik və dağətəyi yerlərin açıq sahələrində qışlamış, həm də Şirvan və Mil düzlərində yuvalamışdır. Azərbaycanda artıq yuvalamır. Əsas populyasiyası Kür-Araz ovalığında və Acınohur-Ceyrançöl alçaq dağətəyi sahələrdə qışlayır.

Həyat tərzi

Yarımsəhra və bozqırlarda, bəzən taxıl sahələrində yaşayır. Gündüz fəal olur. Azərbaycanda qışlayan və ötüb keçən populyasiyaları var. Payız miqrasiyası sentyabrın sonu, oktyabrın əvvəllərində, yaz miqrasiyası isə martda olur. Həşəratla, bitki toxumları və cücərtilərlə qidalanır

Sayı

XX əsrin birinci yarısında Kür-Araz ovalığında bəzi sürülərində 20 minə qədər quş olub. Azərbaycanda bəzi illərdə 40-50 min bəzgək ovlanıb, 1990-cı illərə qədər bəzgəyin sayı kəskin azalmışdır. Yuvalayan populyasiyası məhv edilmişdir. Kür-Araz ovalığında 1989-cu ilin qışında Kürdəmir rayonu ərazisində 200, Biləsuvar rayonunda 150, Şirvan qoruğunda 200 bəzgək qeydə alınıb. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda qışlamış bəzgəyin sayı 1989- cu ildə 1600, 2003-2005-ci illərin yanvar-fevral aylarında 3550-4910, Kür-Araz ovalığında 2001-ci ildə 28000, Acınohur-Ceyrançöldə isə 11000 olmuşdur. 90-cı illərdə Respublikada hər il orta hesabla 30000, 2006-cı ildə isə 41000 bəzgək qışlamışdır.

Azalma səbəbləri

1990-cı illərə qədər bozqır və yarımsəhra sahələrinin əksər hissəsinin pambıq, üzüm və meyvə-tərəvəz əkini altına alınması, dağətəyi və düzən rayonlarda çoxlu mal-qara otarılması, taxıl əkini sahələrinin azaldılması və qanunsuz ovçuluq halları bəzgəyin sayını azaldır.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər: Ovlanması qadağandır. Qızılağac, Turyançay, Samux və Körçay Dövlət Təbiət Qoruqları, Şirvan və Ağgöl Milli Parkları bəzgəyin qışlaması üçün yararlıdır. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, CİTES və Bern konvensiyalarına daxil edilib.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər: Yuvalayan populyasiyasını bərpa etmək üçün süni şəraitdə çoxaldılıb növ üçün səciyyəvi olan biotoplara buraxmaq, Kür-Araz və Lənkəran ovalıqlarında taxıl bitkiləri əkininin genişləndirilməsi, Ceyrançöl, Acınohur və Sarıca düzlərində yasaqlıq yaradılması vacibdir.

Şəkillər

Mənbə

  1. . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.
  • AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QIRMIZI KİTABI FAUNA, II NƏŞR. 162 səh, Bəzgək.

bəzgək, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, quşlaryarımsinif, yenidamaqlılardəstə, durnakimilərfəsilə, dovdaqlarcins, növ, latın, dilində, adımühafizə, statusuhəssas, növlərvulnerable, iucn, vulnerable, vikinnövlərdətəsnifa. BezgekElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste DurnakimilerFesile DovdaqlarCins BezgekNov Adi BezgekLatin dilinde adiMuhafize statusuHessas novlerVulnerable IUCN 3 1 Vulnerable VikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 176419MBMM 73107 Bezgek lat Tetrax tetrax Gruiformes destesinden bir qus novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir 1 Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Sayi 5 Azalma sebebleri 6 Sekiller 7 MenbeTesviri RedakteBel terefi qaraya calan boz rengdedir uzerinde tund rengli naxislar var Qarin terefi agdir Boynu qaradir lakin iki yerde ag boyunlugu var Yayilmasi RedakteAvropa Asiya ve Afrikada yayilib XX esrin ortalarina qeder Azerbaycanda duzenlik ve dageteyi yerlerin aciq sahelerinde qislamis hem de Sirvan ve Mil duzlerinde yuvalamisdir Azerbaycanda artiq yuvalamir Esas populyasiyasi Kur Araz ovaliginda ve Acinohur Ceyrancol alcaq dageteyi sahelerde qislayir Heyat terzi RedakteYarimsehra ve bozqirlarda bezen taxil sahelerinde yasayir Gunduz feal olur Azerbaycanda qislayan ve otub kecen populyasiyalari var Payiz miqrasiyasi sentyabrin sonu oktyabrin evvellerinde yaz miqrasiyasi ise martda olur Heseratla bitki toxumlari ve cucertilerle qidalanirSayi RedakteXX esrin birinci yarisinda Kur Araz ovaliginda bezi surulerinde 20 mine qeder qus olub Azerbaycanda bezi illerde 40 50 min bezgek ovlanib 1990 ci illere qeder bezgeyin sayi keskin azalmisdir Yuvalayan populyasiyasi mehv edilmisdir Kur Araz ovaliginda 1989 cu ilin qisinda Kurdemir rayonu erazisinde 200 Bilesuvar rayonunda 150 Sirvan qorugunda 200 bezgek qeyde alinib Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda qislamis bezgeyin sayi 1989 cu ilde 1600 2003 2005 ci illerin yanvar fevral aylarinda 3550 4910 Kur Araz ovaliginda 2001 ci ilde 28000 Acinohur Ceyrancolde ise 11000 olmusdur 90 ci illerde Respublikada her il orta hesabla 30000 2006 ci ilde ise 41000 bezgek qislamisdir Azalma sebebleri Redakte1990 ci illere qeder bozqir ve yarimsehra sahelerinin ekser hissesinin pambiq uzum ve meyve terevez ekini altina alinmasi dageteyi ve duzen rayonlarda coxlu mal qara otarilmasi taxil ekini sahelerinin azaldilmasi ve qanunsuz ovculuq hallari bezgeyin sayini azaldir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler Ovlanmasi qadagandir Qizilagac Turyancay Samux ve Korcay Dovlet Tebiet Qoruqlari Sirvan ve Aggol Milli Parklari bezgeyin qislamasi ucun yararlidir Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahisina CITES ve Bern konvensiyalarina daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler Yuvalayan populyasiyasini berpa etmek ucun suni seraitde coxaldilib nov ucun seciyyevi olan biotoplara buraxmaq Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlarinda taxil bitkileri ekininin genislendirilmesi Ceyrancol Acinohur ve Sarica duzlerinde yasaqliq yaradilmasi vacibdir Sekiller Redakte Menbe Redakte Azerbaycanda tehlukede olan quslar 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 22 AZERBAYCAN RESPUBLIKASININ QIRMIZI KITABI FAUNA II NESR 162 seh Bezgek Menbe https az wikipedia org w index php title Bezgek amp oldid 5970166, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.