Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağbulaq çayı (özb. Oqbuloq) — Özbəkistan Respublikasının Namanqan vilayəti və Daşkənd vilayətinin Bostanlıq rayonu ərazisindən axan çay. Çay Çatkal çayının sol solunu təşkil edir.
| Ağbulaq çayı | |
|---|---|
| özb. Oqbuloq | |
 | |
| Ölkə |  Özbəkistan |
| Mənbəyi | |
| • Yüksəkliyi | 3500 m |
| Mənsəbi | Çatkal |
| • Yüksəkliyi | 964 m |
| Uzunluğu | 43.3 km |
| Su hövzəsi | 886 |
| Hövzəsinin sahəsi | 886 km² |
| | |
Təsviri
Ağbulaq çayı Çatkal silsiləsinin moren göllərindən götürür. Bu gölllər çayın qidalandırıcısı rolunu oynayır. Ağbulağın dərəsi tektonik qırılma nəticəsində meydana gəlmişdir. Kumbel qırılmasının bir qolunu təşkil edir. Çay vadisi qədim şəkilə malikdir. Aşağı axarlarda çay sərt döngələrə malikdir. Çayın sağ sahili Sarqardon silsiləsi ilə əhatələnmişdir. Çay öz başlanğıcını 3500 metrdən götürür. Mənsəbi isə 964 metrdə yerləşir. Çayın uzunluğu 43.4 km, hövzəsinin sahəsi isə 886 km² təşkil edir. Mənsəbi Qırğızıstan və Özbəkistan sərhəsinə yaxın yerləşir. Çayın dağ bölgəsindən axması qidalandırıcı kimi qar sularının mühüm yer tutmasına səbəb olur.
Qolları
Yuxari axarlarda Ağbulağı vadisi elədə hündür deyildir.
Orta və aşağı axarlarda ağbulaq daha çox qol qəbul edir (mənbədən mənsəbə doğru):
- Kırşindı (sağ);
- Turasay (sol);
- Akşam (sol);
- Torqasay (sağ);
- Çalmansay (sol);
- Almanaxsay (sağ);
- Koşmansay (sol);
- Abdaksay (sağ);
- Terekli/Serkeli (sol);
- Sarqardon (sağ);
- Qaraarça çayı (sol).
Müvafiq olaraq ən iri sonuncu üç çaydır.
İnsan tərəfindən mənimsənilməsi
Təqribi olaraq 3 km Koşmansayın mənsəbindən yuxarıda Arpapayın mənsəbində Ağbulağın sağ sahilində tərk olunmuş Ağbulaq qışlağı yerləşir. XX əsrin 60–70-ci illərində Ağbulağın və onun qollarında geoloji axtarış işləri aparılmışdır. Bu məqsədlə 1966-cı ildə Serkeli çayın Ağbulağa töküldüyü hissəyə qədər torpaq yol çəkilmişdir. Bu yerdəcə körpü inşa edilmişdir. Görülən işlər bölgənin mənimsənilməsini asanlaşdırmağa xidmət edirdi. Ağbulağın qollarından olan Koşmansayın sağ sahilindı yeni mineral olan silisid marqans Mn5Si3 aşkarlanmışdır. 2008 ildə isə bu mineral Mavlyanovit adını almışdır. Sovet dönəmində Qaraarçi çayının töküldüyü yerə yaxın dəmir kəndir çəkilmişdirki, onunla insanlar rahat hərəkət edə bilirdilər. Ağbulaq kifarət qəfər hidroenerji potensialına malikdir. "Özbəkenerqo" MMC tərəfindən çay üzərində güçü 60 МVт olan stansiyanın tikintisi planlaşdırılır.
Hazırda Ağbulaq çayının turistlər tərəfindən ziyarət olunması iki ölkə arasında olan sərhəd problemi ilə əlaqədardır. Hazlrda verilən məlumatlar sovet dönəminə aiddir.
İstinadlar
- Колбинцев, 1977, с. 38
- Шабанова Н.С. Салихов А.Ф., 1988, с. 13.
- Özbəkistan 7 yeni kiçik və orta ölçülü SES tikməyi planlaşdırır 2022-03-12 at the Wayback Machine — Podrobno.uz
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agbulaq cayi ozb Oqbuloq Ozbekistan Respublikasinin Namanqan vilayeti ve Daskend vilayetinin Bostanliq rayonu erazisinden axan cay Cay Catkal cayinin sol solunu teskil edir Agbulaq cayiozb OqbuloqOlke OzbekistanMenbeyi Yuksekliyi 3500 mMensebi Catkal Yuksekliyi 964 mUzunlugu 43 3 kmSu hovzesi 886Hovzesinin sahesi 886 km menbeyi mensebiAgbulaq cayi Ozbekistanin fiziki xeritesinde 41 18 59 sm e 70 24 48 s u 41 30 54 sm e 70 10 28 s u TesviriAgbulaq cayi Catkal silsilesinin moren gollerinden goturur Bu golller cayin qidalandiricisi rolunu oynayir Agbulagin deresi tektonik qirilma neticesinde meydana gelmisdir Kumbel qirilmasinin bir qolunu teskil edir Cay vadisi qedim sekile malikdir Asagi axarlarda cay sert dongelere malikdir Cayin sag sahili Sarqardon silsilesi ile ehatelenmisdir Cay oz baslangicini 3500 metrden goturur Mensebi ise 964 metrde yerlesir Cayin uzunlugu 43 4 km hovzesinin sahesi ise 886 km teskil edir Mensebi Qirgizistan ve Ozbekistan serhesine yaxin yerlesir Cayin dag bolgesinden axmasi qidalandirici kimi qar sularinin muhum yer tutmasina sebeb olur QollariYuxari axarlarda Agbulagi vadisi elede hundur deyildir Qaraarca cayi uzerinde selale Agbulagin qolu Orta ve asagi axarlarda agbulaq daha cox qol qebul edir menbeden mensebe dogru Kirsindi sag Turasay sol Aksam sol Torqasay sag Calmansay sol Almanaxsay sag Kosmansay sol Abdaksay sag Terekli Serkeli sol Sarqardon sag Qaraarca cayi sol Muvafiq olaraq en iri sonuncu uc caydir Insan terefinden menimsenilmesiTeqribi olaraq 3 km Kosmansayin mensebinden yuxarida Arpapayin mensebinde Agbulagin sag sahilinde terk olunmus Agbulaq qislagi yerlesir XX esrin 60 70 ci illerinde Agbulagin ve onun qollarinda geoloji axtaris isleri aparilmisdir Bu meqsedle 1966 ci ilde Serkeli cayin Agbulaga tokulduyu hisseye qeder torpaq yol cekilmisdir Bu yerdece korpu insa edilmisdir Gorulen isler bolgenin menimsenilmesini asanlasdirmaga xidmet edirdi Agbulagin qollarindan olan Kosmansayin sag sahilindi yeni mineral olan silisid marqans Mn5Si3 askarlanmisdir 2008 ilde ise bu mineral Mavlyanovit adini almisdir Sovet doneminde Qaraarci cayinin tokulduyu yere yaxin demir kendir cekilmisdirki onunla insanlar rahat hereket ede bilirdiler Agbulaq kifaret qefer hidroenerji potensialina malikdir Ozbekenerqo MMC terefinden cay uzerinde gucu 60 MVt olan stansiyanin tikintisi planlasdirilir Hazirda Agbulaq cayinin turistler terefinden ziyaret olunmasi iki olke arasinda olan serhed problemi ile elaqedardir Hazlrda verilen melumatlar sovet donemine aiddir IstinadlarKolbincev 1977 s 38 Shabanova N S Salihov A F 1988 s 13 Ozbekistan 7 yeni kicik ve orta olculu SES tikmeyi planlasdirir 2022 03 12 at the Wayback Machine Podrobno uz