Qərbi Avropa, Rusiyanın Avropa hissəsi və Şimali Qazaxıstanda yayılmışdır.
Azərbaycanda yayılması
Quba-Xaçmaz zonasında təbii halda rast gəlinir.
Statusu
Azərbaycanın nadir bitkisidir.LC.
Bitdiyi yer
Nəmişli meşələrdə, bataqlıq kənarında, göl sahillərində bitir. İynəyarpaqlı və enliyarpaqlı meşələrdə müxtəlifcinslərlə qarışıq bitir və ya təmiz meşələr əmələ gətirir.
Təbii ehtiyatı
Arealı çox geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri
Əlverişli şəraitdə hündürlüyü 25–30 m-ə, diametri 80 sm-dək olur. Cavan ağacların qabığı qonur, 8-10 yaşından ağarır. Cavan fərdləri qızılağac növləri ilə səhv salmaq olar. İri vəziyyətdə digər ağaclardan ağ qabığına görə fərqlənir. Bitkinin qabığı gövdənin təxminən bünövrəsinə qədər ağ, hamar, qara, yarıqsız, yalnız qocalıqda aşağıdan az çatlayan olur. Cavan zoğları sıx tükcüklü, salaq tozağacından fərqli olaraq budaqlarında vəzicikləri – ziyilcikləri yoxdur. Budaqları sallaq deyil. Çətiri cavan yaşda düz, ensiz, yaşlandıqda şaxələnmiş olur. Tozağacının kök sistemi çox inkişaf etmişdir, ancaq torpağa dərin daxil olmur, ona görə ağaclar küləyə məruz qalır. Yarpaqları yumurtavarı və ya rombvarı – yumurtavarı, uzunluğu 3,5-7 sm, eni 2,5-5 sm, ucu qısa, biz, bünövrəsi yumru, bəzən ürəkşəkillidir; kənarları ikilidişlidir.
Cavan yaşda yarpaqları sıx tükcüklüdür, sonra tüklənmə ancaq aşağı hissədə və saplaqlarda qalır. Ağac birevlidir, ancaq sırğaları ayrı cinslidir. Meyvə verən sırğaların uzunluğu 2,5-3 sm, tükcüklü ayaqlarda yerləşir, toxum pulcuqlarının eni 3–5 mm, kənarları tükcüklüdür. Qozasının uzunluğu təxminən 2 mm, uzunsov – ellipsvaridir. Qanadları qozaya bərabərdir və ya enlidir. Quraqlıqdan əziyyət çəkir. Sallaq tozağacına nisbətən az işıqsevəndir. Çox vaxt tükcüklü tozağac və sallaq tozağac birlikdə bitir və çoXsaylı keçici formalar əmələ gətirir. Bu tozağacı torpağın bataqlaşmasına dözür və tükcüklü tozağacı – ən soyuğa davamlı növlərdən biridir.
Çoxalması
Generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
Mədəni halda park və bağlarda rast gəlinir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
Şahdağ Milli Parkında qorunur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na daxil edilməsi zəruridir.
Ədəbiyyat
Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1958.;
Флора Азербайджана. т.6.1955;
Azəraycanın ağac və kolları. I cild.1961;
Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər.2005;2006;2008;
tozağacı, betula, albaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, hamamelidsıra, fıstıqçiçəklilərfəsilə, tozağacıkimilərcins, tozağacınöv, elmi, adıbetula, alba, ehrh, vikinövlərdəsistematikaşəkilaxtarışıitis, 183543ncbi, . Ag tozagaciBetula albaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif HamamelidSira FistiqciceklilerFesile TozagacikimilerCins TozagaciNov Ag tozagaciElmi adiBetula alba Ehrh VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 183543NCBI 38787GRIN 7065IPNI 30003805 2TPL Mundericat 1 Umumi yayilmasi 2 Azerbaycanda yayilmasi 3 Statusu 4 Bitdiyi yer 5 Tebii ehtiyati 6 Bioloji xususiyyetleri 7 Coxalmasi 8 Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri 9 Becerilmesi 10 Qebul edilmis qoruma tedbirleri 11 Zeruri qoruma tedbirleri 12 Edebiyyat 13 Melumat menbesiUmumi yayilmasi RedakteQerbi Avropa Rusiyanin Avropa hissesi ve Simali Qazaxistanda yayilmisdir Azerbaycanda yayilmasi RedakteQuba Xacmaz zonasinda tebii halda rast gelinir Statusu RedakteAzerbaycanin nadir bitkisidir LC Bitdiyi yer RedakteNemisli meselerde bataqliq kenarinda gol sahillerinde bitir Iyneyarpaqli ve enliyarpaqli meselerde muxtelifcinslerle qarisiq bitir ve ya temiz meseler emele getirir Tebii ehtiyati RedakteAreali cox genis deyildir Bioloji xususiyyetleri RedakteElverisli seraitde hundurluyu 25 30 m e diametri 80 sm dek olur Cavan agaclarin qabigi qonur 8 10 yasindan agarir Cavan ferdleri qizilagac novleri ile sehv salmaq olar Iri veziyyetde diger agaclardan ag qabigina gore ferqlenir Bitkinin qabigi govdenin texminen bunovresine qeder ag hamar qara yariqsiz yalniz qocaliqda asagidan az catlayan olur Cavan zoglari six tukcuklu salaq tozagacindan ferqli olaraq budaqlarinda vezicikleri ziyilcikleri yoxdur Budaqlari sallaq deyil Cetiri cavan yasda duz ensiz yaslandiqda saxelenmis olur Tozagacinin kok sistemi cox inkisaf etmisdir ancaq torpaga derin daxil olmur ona gore agaclar kuleye meruz qalir Yarpaqlari yumurtavari ve ya rombvari yumurtavari uzunlugu 3 5 7 sm eni 2 5 5 sm ucu qisa biz bunovresi yumru bezen ureksekillidir kenarlari ikilidislidir Cavan yasda yarpaqlari six tukcukludur sonra tuklenme ancaq asagi hissede ve saplaqlarda qalir Agac birevlidir ancaq sirgalari ayri cinslidir Meyve veren sirgalarin uzunlugu 2 5 3 sm tukcuklu ayaqlarda yerlesir toxum pulcuqlarinin eni 3 5 mm kenarlari tukcukludur Qozasinin uzunlugu texminen 2 mm uzunsov ellipsvaridir Qanadlari qozaya beraberdir ve ya enlidir Quraqliqdan eziyyet cekir Sallaq tozagacina nisbeten az isiqsevendir Cox vaxt tukcuklu tozagac ve sallaq tozagac birlikde bitir ve coXsayli kecici formalar emele getirir Bu tozagaci torpagin bataqlasmasina dozur ve tukcuklu tozagaci en soyuga davamli novlerden biridir Coxalmasi RedakteGenerativ ve vegetativ yolla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri RedakteBaslica olaraq insan fealiyyetidir Becerilmesi RedakteMedeni halda park ve baglarda rast gelinir Qebul edilmis qoruma tedbirleri RedakteSahdag Milli Parkinda qorunur Zeruri qoruma tedbirleri RedakteAzerbaycanin Qirmizi kitabi na daxil edilmesi zeruridir Edebiyyat RedakteDerevya i kustarniki SSSR T 4 1958 Flora Azerbajdzhana t 6 1955 Azeraycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Melumat menbesi RedakteTofiq Memmedov Azerbaycan dendroflorasi II cild Baki Seda 2015 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine Menbe https az wikipedia org w index php title Ag tozagaci amp oldid 6025505, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
