Açıq Tura əvvəllər Yus çayının üzərində tatar kəndi kimi tanınırdı. Şəhərin adı "Açıq" türk etnonimi ilə bağlıdır. Belə ki, müasir xakasların köhnəlmiş adı Açıq tatarları olmuşdur.Yerli tatarlar isə hələ də öz şəhərlərinə Aşıq Tura deyirlər.
Geniş Sibir torpaqlarının istilasından sonra hərbi rəis Tuquçevski tərəfindən 1641-ci ildə Açinskiy adı altında hərbi qalanın əsası qoyulur. 1641-ci ildə indiki yerinə - Aqra dağları ətəyində Çulım çayının sol sahilinə köçürülür. Bu günkü Açıq şəhəri (Açinsk deyilir) Çulım və Tekmet (indi Tekmetka) çayları üzərində yerləşir. Bu zamandan bura Rusiyadan əhali köçürülməyə başlayır. 1782- ci ildə Açinsk qəza şəhərinə çevrilir . Elə həmin ildə də adı Açinsk şəklində rəsmiləşdirilir. Şəhər ətratı çöllər Acı çölləri adlanır. Burada duzlu göllər vardır.
Etimoloq M.N.Melxeev elə bunu əldə əsas tutaraq Açinsk şəhərinin adını acı "şor" sözü ilə (duzlu göllərilə) əlaqələndirməyə çalışır. Açıq Tura ərazilərindən üstü türk-runik yazılı heykəllər, digər maddi mədəniyyət nümunələri tapılmışdır.
Dəyişdirilərək ruscaya uyğunlaşdırılan belə türk yer adları öz əslindən uzaqlaşmış və get-gedə şəkil və məzmun cəhətdən də adaptasiyaya məruz qaldığından yer adlarıyla bağlı aparılan araşdırma işlərini də daim çətinləşdirməkdədir. Türk elminə böyük xidmətləri göstərmiş və böyük qəlb sahibi olan P.Melioranski 22 aprel1906-cı ildə "Coğrafi adları öyrənən komissiya"ya məruzə edərək yerli türk adlarının xəritədə rus dilinə məxsus şəkilçilərlə yazılmasının məqsədəuyğun olmadığını göstərir. Rus imperiyasına ilhaq olunmuş ucsuz-bucaqsız türk ölkələrinin adlarının ucdantutma dəyişdirilməsi və ya saxlanıldığı halda belə ruslaşdırılması onun diqqətini cəlb etmiş, bu cəfakeş alim ölüm yatağında olduğuna baxmayaraq Kazan, Ufa, Orenburq qəzalarının yer adlarının katoloqunu fəaliyyətdə olan həmin komissiyaya təqdim etmişdir. Qırğızıstanın dağlıq hissəsində Açıq Taş kəndi (indi Aleksandrovski) ərazisində türk-runik əlifbalı yazılı daş var. Bu daşlar indi Ermitaj dövlət muzeyində saxlanılır. Çox şübhəsiz, Açıq Taş dedikdə yazılı daş, "kitabə" nəzərdə tutulur.
Mənbə
Minaxanım Təkləli, Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009
Xarici keçidlər
Официальный сайт городского Совета г. Ачинска 2013-08-18 at the Wayback Machine
26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
Rusiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Şəhər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 12, 2021
açinsk, rusiya, federasiyasının, krasnoyarsk, diyarında, şəhər, rayon, mərkəzişəhərrus, Ачинскbayraq, gerb56, ölkə, rusiya, tarixi, coğrafiyasıəsası, qoyulub, 1683sahəsi, mərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, nəf, yanvar, 2018, rəqəmsal, iden. Acinsk Rusiya Federasiyasinin Krasnoyarsk diyarinda seher Rayon merkeziSeherAcinskrus AchinskBayraq d Gerb56 16 54 sm e 90 30 14 s u Olke Rusiya 1 Tarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1683Sahesi 103 km Merkezin hundurluyu 220 mSaat qursagi UTC 07 00EhalisiEhalisi 105 259 nef 1 yanvar 2018 2 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 39151Poct indeksi 662150 662165adm achinsk ru rus Xeriteni goster gizle Acinsk Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Menbe 3 Xarici kecidler 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxTarixi RedakteAciq Tura evveller Yus cayinin uzerinde tatar kendi kimi taninirdi Seherin adi Aciq turk etnonimi ile baglidir Bele ki muasir xakaslarin kohnelmis adi Aciq tatarlari olmusdur Yerli tatarlar ise hele de oz seherlerine Asiq Tura deyirler Genis Sibir torpaqlarinin istilasindan sonra herbi reis Tuqucevski terefinden 1641 ci ilde Acinskiy adi altinda herbi qalanin esasi qoyulur 1641 ci ilde indiki yerine Aqra daglari eteyinde Culim cayinin sol sahiline kocurulur Bu gunku Aciq seheri Acinsk deyilir Culim ve Tekmet indi Tekmetka caylari uzerinde yerlesir Bu zamandan bura Rusiyadan ehali kocurulmeye baslayir 1782 ci ilde Acinsk qeza seherine cevrilir 3 Ele hemin ilde de adi Acinsk seklinde resmilesdirilir Seher etrati coller Aci colleri adlanir Burada duzlu goller vardir Etimoloq M N Melxeev ele bunu elde esas tutaraq Acinsk seherinin adini aci sor sozu ile duzlu gollerile elaqelendirmeye calisir 4 Aciq Tura erazilerinden ustu turk runik yazili heykeller diger maddi medeniyyet numuneleri tapilmisdir Deyisdirilerek ruscaya uygunlasdirilan bele turk yer adlari oz eslinden uzaqlasmis ve get gede sekil ve mezmun cehetden de adaptasiyaya meruz qaldigindan yer adlariyla bagli aparilan arasdirma islerini de daim cetinlesdirmekdedir Turk elmine boyuk xidmetleri gostermis ve boyuk qelb sahibi olan P Melioranski 22 aprel 1906 ci ilde Cografi adlari oyrenen komissiya ya meruze ederek yerli turk adlarinin xeritede rus diline mexsus sekilcilerle yazilmasinin meqsedeuygun olmadigini gosterir 5 Rus imperiyasina ilhaq olunmus ucsuz bucaqsiz turk olkelerinin adlarinin ucdantutma deyisdirilmesi ve ya saxlanildigi halda bele ruslasdirilmasi onun diqqetini celb etmis bu cefakes alim olum yataginda olduguna baxmayaraq Kazan Ufa Orenburq qezalarinin yer adlarinin katoloqunu fealiyyetde olan hemin komissiyaya teqdim etmisdir Qirgizistanin dagliq hissesinde Aciq Tas kendi indi Aleksandrovski erazisinde turk runik elifbali yazili das var Bu daslar indi Ermitaj dovlet muzeyinde saxlanilir Cox subhesiz Aciq Tas dedikde yazili das kitabe nezerde tutulur Menbe RedakteMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009Xarici kecidler RedakteOficialnyj sajt gorodskogo Soveta g Achinska Arxivlesdirilib 2013 08 18 at the Wayback Machine Virtualnaya priyomnaya Administracii g Achinska Achinsk v enciklopedii Moj gorod Gerb gorodaIstinadlar Redakte OKTMO 179 2016 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q26833494 gt lt a gt 26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti lt a href https wikidata org wiki Track Q2624680 gt lt a gt BSE t 2 s 470 SES s 95 Melheev M N Geograficheskie imena M 1961 s 13 Blagova G F P M Melioranskij i izuchenie tyurkskoj toponimii V kn Tyurkologicheskij sbornik 1972 s 61 Hemcinin bax Redakte Vikianbarda Acinsk ile elaqeli mediafayllar var Rusiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Seher ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Acinsk amp oldid 5720282, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.png.html){kind=link}
.png.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}