Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2009)
Azərbaycanda Bələdiyyə Seçkiləri (2009)-Azərbaycanda yerli idarəetmə orqanlarına keçirilən seçkilər.
Arxa plan
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14 aprel 2009-cu il tarixli sərəncamına əsasən respublika ərazisində olan bələdiyyələrin bir çoxu birləşdirilib. Müvafiq sərəncamdan sonra bələdiyyələrin sayı 2757-dən 1718-əqədər azaldılıb. Bu seçkilərdə həmçinin səlahiyyətləri 2011-ci ildə bitməli olan bələdiyyələrə də seçkilər keçirilib. Xatırladaq ki, həmin bələdiyyələrə 6 oktyabr 2006-cı ildə növbədənkənar təkrar və əlavə seçkilər keçirilib.
Azərbaycan Respublikasında ölkə üzrə mövcud olan 125 seçki dairəsindən 118-də yerli özünüidarə orqanlarına seçkilər keçirilib. Digər dairələrin əhatə etdiyi
ərazilər Ermənistan Respublikası hərbi qüvvələrinin işğalı altında olduğu üçün 7 dairədə seçkilər keçirilməyib. 23 dekabr 2009-cu il Bələdiyyə seçkiləri zamanı
4816 seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərib.
Namizədlər
namizədlərin irəli sürülməsi və qeydiyyatı prosesi 8 oktyabr 2009-cu ildə başlayıb və 23 noyabr 2009-cu ilədək davam edib. 23 dekabr 2009-cu ildə keçirilən bələdiyyə seçkilərində 31 min 861 namizəd qeydə alınıb. Bu namizədlər 1718 bələdiyyəni əhatə edən 15 682 bələdiyyə üzvlüyünə iddia edib. Qeyd edək ki, bələdiyyə seçkiləri ilə bağlı 35 076 nəfərin namizədliyi təsdiq edilib. Dairə Seçki Komissiyaları 3215 nəfərin namizədliyini qeydə almaqdan imtina edib. Qeydə alınan şəxslərin 14 647 nəfərinin seçkilərə namizədliyini özü tərəfindən, 147 nəfərin namizədliyi isə təşəbbüs qrupları tərəfindən irəli sürüb. Yeni Azərbaycan Partiyası 15 388, digər 17 siyasi partiya isə 1679 nəfər namizəd irəli sürüb. Seçkilərə 11 331 nəfər bitərəf qatılıb. Namizədlərin 382 nəfəri isə partiya mənsubiyyətini göstərməyib.
23 dekabr 2009-cu ildə keçirilən bələdiyyə seçkilərində qeydə alınmış namizədlərin partiya mənsubiyyəti aşağıdakı kimi olub:
- Yeni Azərbaycan Partiyası — 17688
- Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası — 35
- Ana Vətən Partiyası — 292
- Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası- 306
- Müsavat Partiyası — 130
- Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası — 134
- Yaşıllar Partiyası — 3
- Ümid Partiyası — 348
- Azərbaycan Kommunist Partiyası (1993) — 74
- Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası – 1
- AVP — 16
- Demokratik Sahibkarlar Partiyası — 112
- Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası — 164
- Azərbaycan Liberal Partiyası — 5
- Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası — 2
- Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası — 38
- Vəhdət Partiyası — 8
- Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyası — 4
- Azərbaycan Demokrat Partiyası — 26
- Ədalət Partiyası — 28
- Milli Vəhdət Partiyası — 2
- Müasir Müsavat Partiyası — 31
- Azərbaycan Tərəqqi Partiyası — 1
- Demokratik İslahatlar Partiyası — 75
- Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası- 264
- Böyük Quruluş Partiyası – 381
- Vətəndaş Birliyi Partiyası — 17
- Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası — 39
- Vətəndaş və İnkişaf Partiyası – 25
- Milli Demokrat Partiyası — 10
Seçkilər
Azərbaycan Respublikasında 2009-cu il dekabrın 23-də keçirilmiş bələdiyyə seçkilərinin hazırlanması və keçirilməsi dövründə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının, Seçki Məcəlləsinin və digər qanunvericilik aktlarının norma və tələblərinə riayət olunmuşdur. Bələdiyyə seçkilərində ölkə üzrə seçicilərin ümumi sayının 32,04 faizi səsvermədə iştirak etmiş və bunun nəticəsində də seçkilər baş tutmuşdur. Dairə seçki komissiyaları tərəfindən 30 min 954 bələdiyyə üzvlüyünə namizəd qeydə alınmış və onlara təşviqat dövründə bərabər şərait yaradılmışdır. Səsvermə günü də daxil olmaqla seçki dövründə baş verən bütün çatışmazlıqlar dərhal aradan qaldırılmışdır. Bələdiyyə seçkiləri 118 seçki dairəsi və 4813 seçki məntəqəsi üzrə keçirilmiş, 15 min 682 bələdiyyə üzvünün seçilməsi üçün 1718 bələdiyyəni əhatə etmişdir. Ermənistan Respublikasının hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Respublikasının işğal olunmuş ərazilərində — Dağlıq Qarabağ regionunda, Ağdərə, Kəlbəcər, Laçın, Zəngilan, Qubadlı, Cəbrayıl rayonlarında tam, Ağdam və Füzuli rayonlarının isə işğal altında olan hissəsində bələdiyyə seçkilərinin keçirilməsi qeyri-mümkün olmuşdur. Seçkilər zamanı aşkarlığın təmin olunması üçün bütün tədbirlər görülmüş, qanuna müvafiq surətdə mövcud seçki məntəqələrinin 10 faizindən çoxunda veb-kameralar quraşdırılmış və müşahidəçilərin sərbəst fəaliyyəti üçün şəraitin yaradılması nəticəsində səsvermə günü 54 beynəlxalq və 50 mindən çox yerli müşahidəçi, 28 informasiya agentliyi, 12 xarici KİV, 18 teleradio şirkəti, 39 yerli qəzet və jurnal nümayəndələri seçkilərin gedişini izləmişlər. Səsvermənin gedişini izləmiş həm yerli, həm də beynəlxalq müşahidəçilər ümumən seçkiləri müsbət qiymətləndirmişlər.
Nəticələr
2009-cu il dekabrın 23-də keçirilmiş seçkilərində qalib gəlmiş şəxslərin 10 min 705-nin namizədliyi siyasi partiyalar, 77-nin namizədliyi təşəbbüs qrupları, 4809 nəfərin namizədliyi isə özləri tərəfindən irəli sürülmüşdür.
Bələdiyyələrdə siyasi partiyaları təmsil edən namizədlərin 10 min 290-ı YAP, 132-si BQP, 81-i BAXCP, 62-si AVP, 61-i VHP, 41-i Ümid, 15-i ADİSP, 14-ü VBP, 5-i ASRP, 4-ü isə Müsavat partiyalarının üzvləridir. Bitərəflərin sayı 4157, partiya mənsubiyyətini göstərməyənlər 157 nəfərdir.
Bələdiyyə üzvlərinin 9 min 979-u ali, 2711-i orta ixtisas, 2825-i orta, 76-sı isə natamam ali təhsillidirlər. Bələdiyyə üzvlərinin 11517-ni kişilər, 4074-nü qadınlar təşkil edirlər. Bələdiyyə üzvlərinin 4243-ü 21–30, 2615-i 31–40, 4781-i 41–50, 3293-ü 51–60 yaş qrupuna daxildirlər. 659 nəfərinin yaşı 60-dan yuxarıdır. Ümumilikdə isə 15 min 591 nəfər bələdiyyə üzvü seçilmişdir.
Milli Məclisdə təmsil olunan | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ad | Qısaltma | Sədr | Bələdiyyə üzvü sayı | |||||||||
Yeni Azərbaycan Partiyası | YAP | İlham Əliyev | 10.290 / 15.591 | |||||||||
Böyük Quruluş Partiyası | BQP | Fazil Mustafa | 132 / 15.591 | |||||||||
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası | BAXCP | Qüdrət Həsənquliyev | 81 / 15.591 | |||||||||
Ana Vətən Partiyası | Ana Vətən | Fəzail Ağamalı | 62 / 15.591 | |||||||||
Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası | VHP | Sabir Rüstəmxanlı | 61 / 15.591 | |||||||||
Ümid Partiyası | ÜMİD | İqbal Ağazadə | 41 / 15.591 | |||||||||
Demokratik İslahatlar Partiyası | YAP | Asim Mollazadə | 15 / 15.591 | |||||||||
Vətəndaş Birliyi Partiyası | VBP | Sabir Hacıyev | 14 / 15.591 | |||||||||
Azərbaycan Sosial Rifah Partiyası | ASRP | Xanhüseyn Kazımlı | 5 / 15.591 | |||||||||
Müsavat Partiyası | MÜSAVAT | İsa Qəmbər | 4 / 15.591 |
Qanun pozuntuları
Nəticələri ləğv olunanlar
11 yanvar 2010-cu ildə MSK-nın baş tutmuş iclasında MSK katibi Natiq Məmmədov həmçinin komissiya üzvlərini Mərkəzi Seçki Komissiyasının 2009-cu il dekabrın 23-də keçirilmiş bələdiyyə seçkilərinin ümumi yekunlarına dair qərarının layihəsi ilə tanış etmişdir. Mərkəzi Seçki Komissiyası qərara almışdır ki, 2009-cu il dekabrın 23-də keçirilmiş bələdiyyə seçkilərinin baş tutması, bu seçkilərin ümumən Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına, Seçki Məcəlləsinə və digər qanunvericilik aktlarına uyğun keçirilməsi nəzərə alınsın. Eyni zamanda, 33 seçki məntəqəsindəki səsvermənin nəticələri və 9 bələdiyyəyə seçkilərin etibarsız hesab edilməsi, seçkilərin ümumi yekunları rəsmi təsdiq edilmiş bütün1709 bələdiyyə üzrə bələdiyyə üzvlərinin tam tərkibdə formalaşmasının nəzərəalınması haqqında qərar çıxarılmışdır. Komissiya bələdiyyələr üzrə seçilmiş üzvlərin siyahısının elan edilməsi barədə qərar qəbul etmişdir. Seçkilərin hazırlanması və keçirilməsi zamanı öz fəaliyyətində yol verdiyi ciddi nöqsanlara görə 50 saylı Qobustan-Xızı-Quba və 72 saylı Yardımlı-Masallı dairə seçki komissiyaları sədrlərinin tutduğu vəzifəyə uyğunsuzluğu müəyyən edilmiş, eyni səbəbdən 70 saylı Masallı şəhər, 80 saylı İmişli-Beyləqan seçki dairələri dairə seçki komissiyaları buraxılmışdır.
İstinadlar
Mənbə
Bələdiyyə seçkiləri 2009