fbpx
Wikipedia

Azər-ilmə

Azər-ilmə — Azərbaycan şirkəti.

Azər-ilmə
Tipi Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət
Yaranma tarixi 1994-cü il
Təsisçilər Vidadi Muradov
Yeri Bakı, Azərbaycan
Sənaye Xalçaçılıq, tekstil
Məhsulu Xalça və xalça məmulatları
İşçi sayı 350
Sayt azerilme.az
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Azərbaycanda xalçaçılıq

Azər-ilmə şirkətinin gündüz və gecə görüntüləri

Azərbaycan xalçası əsrlər boyu dünyada incəsənətimizin təmsilçisi, ulu keçmişimizin, təkrarsız mədəniyyətimizin, milliliyimizin səfiri, elçisi olub. Bu xalçalar öz gözəlliyi, zərifliyi ilə hamını heyrətə gətirmiş, muzeylərdə, şəxsi kolleksiyalarda və ən nəhayət mənzillərdə belə digər eksponatları, əşyaları kölgədə qoymuşdur. Bu baxımdan Azərbaycanda xalça işi özünəməxsus ənənələrə malikdir. Tarix xalçaçılıqla məşğul olan, bu sahənin inkişafına və sağlam təməllər üzərində miqyasca genişlənməsinə əmək sərf etmiş neçə-neçə həmvətənimizin adını öz səhifələrində yaşadır. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində - Şuşada, Ağdamda, Qazaxda, Göyçayda, Qubada və s. təşkil olunan xalça bazarları dünyanın bir çox tacirlərini, səyyahlarını, alimlərini, tədqiqatçılarını özünə cəlb etmişdir. Mənbələrdə bu bazarlarda satışa çıxarılan, sərgilənən xalçaların gözəlliyi, rəngarəngliyi, yüksək hərrac qiymətləri, xaricilərin onlara qarşı marağı haqqında qiymətli məlumatlar vardır. Xalçaçı, toxucu – sənətkardır, yaradıcıdır. O, öz əl işlərini – yuxusuz gecələrinin, alın tərinin bəhrəsi olan məhsulları qədərincə qiymətləndirməkdə çətinlik çəkir. Bəzən toxucu öz əl işini ehtiyac ucbatından dəyər-dəyməzinə satmalı olmuşdur. Bir zamanlar insanların məişət tələbatlarını ödəyən xalça və xalça məmulatları, sonradan sənət nümunəsi, əntiq əşya kimi yüksək qiymətləndirilmiş, nəinki respublikamızda, hətta onun hüdudlarından çox-çox uzaqlarda belə rəğbətlə qarşılanmış, böyük ekspozisiyaların bəzəyinə çevrilmişdir. Hətta, sovet dönəmində belə Azərbaycan xalçalarına tələbat azalmamışdır. Dövlət bu sahəni xüsusi nəzarətdə saxlamış, mübadilə işini təşkil etmişdir; o zamanlar fəaliyyət göstərən xalça məntəqələrində əl işi olan iki xalçanın müqabilində fabrik üslu ilə toxunmuş, müvafiq ölçülü bir xalça verilirdi.

"Azər-ilmə"nin tarixçəsi

 
"Azər-ilmə"nin şirkət binasının dəhlizi

Zaman-zaman zəifləyən, dövrün tələblərinə müvafiq olaraq, demək olar ki, tam tənəzzülə uğramış xalçaçılıq işi Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra, xüsusilə, 1993-cü ildən etibarən yenidən dirçəlməyə başladı. Bu dövrdə respublikada iş adamlarının uğurlu fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə özəl sektorun inkişafına dair proqramlar qəbul edilmiş, çoxsaylı mühüm fərmanlar imzalanmışdı. “Azər-İlmə” Xalçaçılıq Şirkəti də məhz bu zəmində formalaşmış, təşəkkül tapmış müəssisələrdəndir. Professor Vidadi Muradov 1976-cı ildən üzü bu yana qazandığı zəngin təcrübə əsasında Azərbaycanda analoqu olmayan, tam fərqli fəaliyyət istiqaməti götürmüş yeni bir şirkət yaratmağa nail olmuşdu. İlk mərhələdə 15 nəfərlik heyətlə çətin, lakin şərəfli yolla addımlamağa başlayan “Azər-ilmə” həm yerli, həm də xarici, xüsusilə Türkiyədə olan partnyorların elmi-nəzəri biliklərindən, təcrübəsindən uğurla istifadə etdi. Türkiyəli mütəxəssislərin köməkliyi ilə Azərbaycanda ilk dəfə məhz burada “Gördəst” türk düyümü həyata qaytarıldı. 1995-1996-cı illərdə şirkət ilk məhsullarını daxili bazarda satışa çıxardı. Və bu ilk, uğurlu addım “Azər-ilmə”nin sənətin, elmi axtarışların, yaradıcılığın zirvələrinə gedən yolunun başlanğıcı oldu. Genişlənən beynəlxalq əlaqələr istehsal olunan xalça məmulatların xarici bazarlara çıxarılmasına şərait yaratdı. Beləliklə, “Azər-ilmə”nin ilk xarici alıcısı ABŞ-dan oldu. Ən maraqlı və dəyərli məqamlardan biri də, bu gün qloballaşmanın tüğyan etdiyi bir şəraitdə, infromasiya mübarizəsinin get-gedə daha kəskin xarakter aldığı bir dönəmdə şirkətin Azərbaycan adı, Azərbaycan imzası, Azərbaycan sənətkarının tarixi yaradıcılığı uğrunda mübarizəyə öz layiqli töhfəsi ilə qoşulması, milli xalçalarımızı məhz “Azərbaycan məhsulu” kimi təqdim etməsidir.

Fəaliyyəti

 
Toxuculuq emalatxanası

“Azər-İlmə” sırf Azərbaycan xalçaları istehsal edir. Burada azərbaycanlı xanımlar qədim Azərbaycan xalçalarının eskizləri əsasında xalça və xalça məmulatları toxuyurlar. Hətta, boyaq maddələrinin alınmasında belə təbii üsullardan, Azərbaycanda hələ qədim zamanlardan geniş vüsət almış boyaqçılıq ənənələrindən istifadə edilir. Şirkətin fəaliyyətinin ən maraqlı tərəflərindən biri də, toxucu kadrlarının maariflənməsi işi ilə bağlıdır. “Azər-İlmə”nin hər bir toxucusu vurduğu çeşninin, naxışın tarixinə, mənşəyinə, rəng-çalar sisteminə, kompozisiyasına, element mütənasibliyinə və s. bələddir. Elə buna görə də, şirkəti, haqlı olaraq, “Azərbaycan xalçaçılığının ünvanı”, “istinad yeri” adlandırmaq mümkündür.

Bu gün qədim ənənələr əsasında ən müasir texnologiyalarla çeşidli xalçaların toxunduğu “Azər-İlmə”də 350 nəfərədən ibarət kollektiv - rəssamlar, sənətşünaslar, xalçaçılar, boyaqçılar və s. peşə sahibləri çalışır. Şirkətin məramı unudulmaqda olan çeşniləri bərpa etmək, yüksək keyfiyyətli xalçalar toxumaq, bir çox şəxsi kolleksiyaları və dünya muzeylərini bəzəyən Azərbaycan xalçalarının bədii ənənələrini yaşatmaq və gələcək nəsillərə çatdırmaq, Azərbaycan xalçasının beynəlxalq ticarətini təşkil etməkdir.

Şirkətin fəaliyyəti yalnız paytaxt Bakı ilə məhdudlaşmır. Azərbaycanın digər qədim toxuculuq mərkəzlərində - Qarabağda, Qazaxda, Qubada, Gəncədə, Lerikdə, Şirvanda da toxuculuq emalatxanaları olan müəssisə əsrlər boyu biçimlənmiş milli xalçaçılıq tarixini izləməkdədir. Respublikanın ən müxtəlif bölgələrini qarış-qarış tədqiq edən “Azər-İlmə” unudulmuş, yalnız ayrı-ayrı qocaman toxucuların əl işlərində qorunan xalçaçılıq ənənələrinin, xüsusən də tarixi ilk insanların qayaüstü təsvirləri qədər qədim olan, xalqımızın mifik təsəvvürlərindən, inanclarından, dünyagörüşündən, arzularından, istəklərindən qaynaqlanan və ən müxtəlif xalq tətbiqi-sənət sahələrində, həmçinin xalçaçılıqda tətbiq edilmiş elementlərin, naxışların, motivlərin, kompozisiyaların sorağındadır. Şirkət Azərbaycanın Qazax, Borçalı, Göyçə, Zəngəzur, Ağbaba, Dərəçiçək, Paşalı, Cəlaloğlu, Hamamlı, Şərur-Dərələyəz, Dərbənd, Təbriz, Ərdəbil, Sərab və s. tarixi ərazilərində xalq sənətkarlarının miras qoyub getdikləri bədii və texniki təcrübə əsasında müasir üslublu və texnoloji göstəriciləri baxımından beynəlxalq standartlara cavab verən xalça nümunələri yaradır. Burada peşəkar sənətkarlar yun və ipək zərif, yüksək sıxlıqlı, orijinal tərtibatlı, şux koloritli xalçalar hazırlayırlar. “Azər-İlmə”nin sənət nümunələri hal-hazırda ABŞ, Almaniya, Fransa, Türkiyə, Rusiya, Avstraliya, Yaponiya, İsveçrə, İtaliya, Norveç, Cənubi Afrika və s. ölkələrdə şəxsi kolleksiyaları və mənzilləri bəzəyir.

 
Boyaqçılıq

Emalatxanalar

 
Bədii-tərtibat emalatxanası
  • Boyaqçılıq emalatxanası

Burada ipliklər xalq üsulu ilə təbii yolla, əsasən də bitki mənşəli boyaq tərkibləri ilə boyanır. Zahirən sadə görünən bu iş üsulu ustadan böyük məharət tələb edir. Xalçalarda istifadə edilən qırmızı, yaşıl, sarı, mavi, sürməyi, qara, ağ kimi 7 növ əsas rəngin və onların çalarlarının alınması üçün qoz qabığı, nar qərzəyi, indiqo, tut, heyva, qoz ağaclarının yarpaqlarından, “boyaqotu” kolunun köklərindən və müxtəlif üsullardan istifadə edilir. Məsələn, sarı və bu rəngin yarım tonlarını almaq üçün soğan qabığı, alma qabığı, sarıçöp və payızda yığılmış tut yarpaqlarından, qırmızı və çəhrayı rəngləri almaq üçün “boyaqotu”ndan, sürməyi, mavi və yaşıl rəngləri almaq üçün isə indiqodan istifadə edilir. Boyama prosesinin sonunda usta tərəfindən boyaqların rəngləmə intensivliyini və davamlılığını artırmaq məqsədilə boyağa duz, zəy və ya sirkə kimi bərkidici maddələr əlavə edilir. Boyanmış kələflərin xüsusi dolablarda suyunun sıxılması və isti kameralarda qurudulması üçün “Azər-İlmə” müəssisəsində əlverişli şərait yaradılmışdır. İpliyin boyaq maddəsini tam qəbul etməsi, rəngin bərkidilməsi prosesi xalçanın yüksək bədii və texniki keyfiyyətinə zəmanət verən amildir. Bu rənglər Azərbaycanın ayrı-ayrı bölgələrinin əsrarəngiz mənzərələri, güllü - çiçəkli bağları, yaşıl meşə və çəmənliklərinin xalçalar üzərində bədii əksidir. Təbii üsulla alınan bu boyaq maddələr toxunduqları xalçaların kompozisiyasında emosional təsir gücünü artırır, parlaq və dolğun rəng həllini tamamlayır, xalçaya ecazkar görkəm verir.

  • Bədii-tərtibat emalatxanası

"Azər–ilmə"də hər çeşnini işləyib hazırlayan, hər ilməni damalı kağız üzərində canlandıran, texniki göstəricilərini müəyyən edən, xalçaların ara sahəsini bəzəyən göl və elementlərini, haşiyə zolaqlarının naxışlarını müəyyən edən, kolorit həllini və onların çalarlar diapazonunu dəqiqləşdirən yaradıcı sahə peşəkar rəssamlara aiddir "Azər–ilmə" tərəfindən artıq 900-dək müxtəlif çeşidli xalça çeşniləri hazırlanmışdır. Bu çeşnilər əsasında Azərbaycanın Bakı, Quba, Zaqatala, Şirvan, Gəncə, Qazax, Təbriz, Naxçivan və Lənkəran toxusuluq məntəqələrini özündə birləşdirən Qarabağ kimi bütün toxuculuq məktəblərini əhatə edən klassik Azərbaycan xalçaları istehsal edilir. Hazırlanan çeşnilərdə alıcının istəyi dünya bazarında çeşni növlərinə olan tələbat əsas götürülməklə yanaşı, Azərbaycan xalqının minilliklər boyu yaratdığı, bu gün dünya muzeylərinin və şəxsi kolleksiyaların bəzəyinə çevrilmiş, unudulmaqda olan çeşnilərimizin yaşadılması məqsədilə bərpası da nəzərə alınır.

  • Toxuculuq emalatxanası
     
    Xalçaların qurudulması

Burada "Azər–ilmə"nin istehsalı olan xalçaların geniş populyarlığı, bu xalçaların keyfiyyətli texnoloji üsullar və yüksək peşəkar səviyyədə toxunulması ilə təmin edilir. Emalatxanada quraşdırılan ən keyfiyyətli və davamlı materiallardan hazırlanmış müasir texnoloji imkanlara malik hanalarda ən qısa zaman ərzində müxtəlif ölçülərdə (1m²-dan 40m²-dək) ipək və yundan olan 35x60-dan 55x55-dək orta sıxlıqlı xalçalar istehsal edilir. Cəmi üç alətdən – xüsusi ucu qarmaqlı bıçaq, həvə və qayçıdan istifadə edilməklə yaranan bu möcüzəli xalçalar müxtəlif əsrlərdə yaradılmış qədim ənənələrə sadiq qalmaqla yanaşı, müasir alıcının zövqünü də tam təmir edir.

  • Yuyulma emalatxanası

Toxunduqdan sonra bu emalatxanada xalçalarda olan toz və xov qırıntıları fıstıq ağacından hazırlanmış dolablarda hərəkət etdirilməklə təmizlənir, xüsusi hovuzlarda su, sabun və yuyulma üçün yararlı olan təbii məhlulların köməyi ilə yuyulub qurudulur. Xalçanın qeyri-adi gözəlliyinin, xovunun hamar və parlaq təsir gücünə malik olmasının sirlərindən biri də onun ən müasir üsullarla ütülənməsi prosesidir. Ütüləndikdən sonra xalça zərifliyi və baxımlılığı ilə göz oxşayır.

 
Xalçaların dartımı
  • Dartım emalatxanası

Əl ilə toxunan əksər xalçalar zərif və elastik ipək və ya yundan hazırlandıqları üçün onlarda eninə və ya uzununa qeyri mütənasiblik-əyrilik müşahidə edilir. Bu qüsurun aradan qaldırılması üçün xalçalar taxta döşəmələr üzərində baş və ətək, yaxud hər iki yanından yerə tarım çəkilir. Düz mərkəzindən isə köməkçi ağaclar vasitəsilə xalça qaldırılaraq bu yaranmış hündürlükdə arxa tərəfindən ütülənir və yenidən yerə tarım çəkilərək təxminən iki gün bu vəziyyətdə saxlanılır. Nəticədə parçada müşahidə edilən əyrilik aradan qaldırılır, onun bütün sahəsi bərabər vəziyyət alır.

  • Bərpa emalatxanası

Toxunuşunda nöqsanlara yol verilərsə, və yaxud müxtəlif fiziki, bioloji qüsurları olarsa, zədələnmiş, ya natamam vəziyyətdə olarsa xalçalar burada bərpa edilir. Emalatxanada çalışan sənətkarlar müasir və ya qədim tarixə malik xalçalar üzərində zərgər dəqiqliyi ilə apardıqları bərpa işlərini yüksək səviyyədə həyata keçirirlər. Hər ilməni yenisi ilə əvəz etmək, hər rəngə uyğun yeni çalar seçmək xalçaya verilən ikinci həyat deməkdir.

"Sehirli ilmələr"

"Azər-ilmə"də həmçinin “Sehrli-İlmələr” Azərbaycan Xalçaları Qalereyası fəaliyyət göstərir. Nəfis dizayn tərtibatlı, müasir audio-vizual imkanlara malik, zəngin xalça nümunələrinin göz oxşadığı bu qalereyada hər kəs öz zövqünə uyğun xalçalara sahib ola bilər. İpək və ya yundan toxunulmuş, kamil tərtibatlı, zərif rəng çalarları ilə seçilən bu xalçalar hər növ alıcının zövqünə uyğundur.

 
"Sehirli ilmələr" qalereyası

Tədqiqat işləri

Zəngin təcrübəyə malik "Azər-İlmə" şirkətində Azərbaycan xalçaçılıq tarixi fundamental elmi tədqiqatlara cəlb olunmuşdur. Professor V.Muradovun apardığı kompleks axtarışların və tədqiqatların nəticəsi kimi 2008-ci ildə “Azərbaycan xalçaları” (rus, ingilis dillərində) ( Bakı: Elm, - 436 s.), 2010-cu ildə “Azərbaycan xalçaları Qarabağ qrupu” (rus, ingilis dillərində) (Bakı: Elm, - 272 s.), 2011-ci ildə “Azərbaycan xalçaları İrəvan qrupu (rus, ingilis, alman, fransız) (Bakı: Elm, - 280s.), “Azərbaycan xalçaları Qarabağ qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, - 64 s.), “Azərbaycan xalçaları İrəvan qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) ( Bakı: Elm, - 112 s.), “Azərbaycan xalçaları Təbriz qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, -80 s.), “Azərbaycan xalçaları Şirvan qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, - 72 s.), 2012-ci ildə “Azərbaycan xalçaları Naxçıvan qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) ( Bakı: Elm, -80 s.), “Azərbaycan xalçaları Quba qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) ( Bakı: Elm, - 80 s.), “Azərbaycan xalçaları Bakı qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, -72 s.), “Azərbaycan xalçaları Gəncə qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, - 96 s.), “Azərbaycan xalçaları Qazax-Borçalı qrupu” (rus, ingilis, alman, fransız, ərəb dillərində) (Bakı: Elm, - 120 s.), 2013-cü ildə “Azərbaycan xalçaçılıq sənəti” (Azərbaycan dilində) (Bakı: Elm, ¬ 132 s.), “Azərbaycan xalçaları Təbriz qrupu” (Azərbaycan dilində) (Bakı: Elm, - 362 s.), alman

 
Xalçaçılıq Tədris Mərkəzi

dilində (Aserbaidschanische Teppiche Täbris-Gruppe. Freiburg: Modoverlag, - 362 p.), italyan dilində (Tappeti Azerbaigiani I Tabriz. Roma: B.M.B. PUBBLICITA S.R.L, -362 p.), türk dilində (Azerbayacan halıları Tebriz grubu. İstanbul: Numune, - 362 s.), ingilis dilində (Azerbaijani carpets Tabriz group. London, -362 p.), rus dilində - (Азербайджанские ковры Тебризская группа. Москва: Бюджет, - 362 cтр.), ivrit dilində (קבוצת תבריז שטיחי אזרבייג‘).,ירושלים, "גשרים" - 362 זייַט), fransız dilində - (Les tapis Azerbaïdjanais Groupe de Tabrız. Paris, -362 p.) kitabları işıq üzü görmüş, dünya muzeylərinə və kitabxanalarına göndərilmişdir. Azərbaycan xalçalarının təbliği istiqamətindəki fəaliyyətini uğurla davam etdirən tədqiqatçının rəhbərliyi ilə milli xalçaçılığımızın müxtəlif məktəblərini əks etdirən açıqcalar toplusu hazırlanmışdır. Baş redaktoru olduğu, 2011-ci ildən Azərbaycan, rus, ingilis dillərində nəşr olunan “Azərbaycan xalçaları” jurnalı tez bir zaman ərzində maraqlı yazıları, ekspedisiya materialları, rəngarəng rubrikaları, fotoşəkilləri və s. ilə həm respublikamızda, həm də onun hüdudlarından kənarda geniş oxucu kütləsi qazanmış, elmi ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmişdir. Jurnal Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə (2012, 6 iyul, protokol №10-R) “Azərbaycan Respublikasında dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması tövsiyə edilən elmi nəşrlərin reyestri”nə daxil edilmişdir.

V.Muradov yerli və dünya telekanallarında xalçaçılığa dair elmi-kütləvi verilişlərdə uzun illərin gərgin axtarışlarından, topladığı zəngin təcrübədən qaynaqlanan müntəzəm və maraqlı çıxışlar edir. Bədii-estetik həll baxımından orijinal üsluba malik “Azərbaycan xalçaları bütün məktəbləri ilə” adlı telefilmlərin istehsalı ideyası da “Azər-İlmə” tərəfindən reallaşdırılmaqdadır. Artıq "Azərbaycan xalçaları İrəvan qrupu", "Azərbaycan xalçaları Qarabağ qrupu" və "Azərbaycan xalçaları Naxçıvan qrupu" telefilmləri tamaşaçıların ixtiyarına verilib.

Tədris mərkəzi

Azərbaycan xalçaçılıq ənənələrinin yaşadılması, təbliği istiqamətində atılan ən mühüm addımlardan biri də Azərbaycan Respublikasında ilk dəfə “Azər- ilmə” Şirkətinin nəzdində “Xalçaçılıq Tədris Mərkəzi”nin təşkilidir. Mərkəzdə 7-16 yaşlı uşaqların, yeniyetmələrin təhsil alması, gənc xalçaçıların hazırlığı üçün müvafiq şərait yaradılmışdır. Tədris otaqları şagirdlər üçün xüsusi hanalarla, zəruri əyani vasitələrlə təchiz olunmuşdur. Həm xalçaçılıq, həm də bu sahə üzrə pedaqoji təcrübəyə malik olan peşəkarlardan dərs alan, xalqımızın bu gününü gələcəyi ilə bağlayan bu ecazkar sənət sahəsinin sirlərinə yiyələnən, altı aylıq və ya bir illik tədris kursunu uğurla başa vuran şagirdlərə sertifikatlar təqdim olunur.

 
Xalçaçılıq Tədris Mərkəzi

Nəaliyyətlər

"Azər-İlmə" Xalçaçılıq Şirkəti Azərbaycan xalçalarının tarixi şöhrətini uğurla yaşadan, istehsal etdiyi yüksək keyfiyyətli məhsulları ilə dünya bazarında nüfuz qazanmış müəssisə kimi bir sıra milli və beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüşdür.

  • "Uğur 2006" İQTİSADİYYAT VƏ BİZNES SAHƏSİNDƏ MİLLİ MÜKAFATI. İxrac yönümlü istehsalın inkişafına töhfəsinə görə" nominasiyasında Consulting Business jurnalı tərəfindən 30 yanvar 2007-ci ildə təqdim olunmuşdur.
  • "Caspian Energy International Award 2007" BEYNƏLXALQ MÜKAFATI. Azərbaycan xalça sənətinin dirçəldilməsi və inkişafı" nominasiyasında Xəzər İnteqrasiya İşgüzar Klubu tərəfindən 27 mart 2007-ci ildə təqdim olunmuşdur.
  • "Kraliça Viktoriya adına eksklüziv mükafat 2007("Queen Victoria Commemorative Medal"). “Fəaliyyətində göstərdiyi şərəf, ləyaqət və fədakarlığa görə" "Azər-İlmə" MMC-nin direktoru Vidadi Muradov təltif edilmişdir. Mükafat Avropa Biznes Assambleyasının 19-21 mart 2007-ci il tarixində Oksfordda keçirilən Liderlər Sammitində təqdim edilmişdir.
  • “Avropa Keyfiyyət Mükafatı 2009 ” ("European Quality Award"). Fəaliyyəti boyunca Avropa standartlarına uyğun, yüksək keyfiyyətli məhsul istehsal etdiyinə görə "Azər-İlmə" MMC-nin direktoru Vidadi Muradov təltif olunmuşdur. Mükafat Avropa Biznes Assambleyasında təqdim edilmişdir.
  • “İlin Brendi 2010” Beynəlxalq “Caspian Energy” Media Qrupu. 2010-cu il. “Azər-İlmə” MMC Azərbaycanda xalça sənətinin inkişafında, bu qədim dekorativ-tətbiqi sənət növünün yaşadılması, qorunması, həmçinin təbliği istiqamətindəki xidmətlərinə görə bu mükafata layiq görülmüşdür.

azər, ilmə, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz noyabr 2021 Bu sehifenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirler oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Azer ilme Azerbaycan sirketi Azer ilmeTipi Mehdud Mesuliyyetli CemiyyetYaranma tarixi 1994 cu ilTesisciler Vidadi MuradovYeri Baki AzerbaycanSenaye Xalcaciliq tekstilMehsulu Xalca ve xalca memulatlariIsci sayi 350Sayt azerilme az Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Azerbaycanda xalcaciliq 2 Azer ilme nin tarixcesi 3 Fealiyyeti 4 Emalatxanalar 5 Sehirli ilmeler 6 Tedqiqat isleri 7 Tedris merkezi 8 NealiyyetlerAzerbaycanda xalcaciliq Redakte Azer ilme sirketinin gunduz ve gece goruntuleriAzerbaycan xalcasi esrler boyu dunyada incesenetimizin temsilcisi ulu kecmisimizin tekrarsiz medeniyyetimizin milliliyimizin sefiri elcisi olub Bu xalcalar oz gozelliyi zerifliyi ile hamini heyrete getirmis muzeylerde sexsi kolleksiyalarda ve en nehayet menzillerde bele diger eksponatlari esyalari kolgede qoymusdur Bu baximdan Azerbaycanda xalca isi ozunemexsus enenelere malikdir Tarix xalcaciliqla mesgul olan bu sahenin inkisafina ve saglam temeller uzerinde miqyasca genislenmesine emek serf etmis nece nece hemvetenimizin adini oz sehifelerinde yasadir Azerbaycanin muxtelif bolgelerinde Susada Agdamda Qazaxda Goycayda Qubada ve s teskil olunan xalca bazarlari dunyanin bir cox tacirlerini seyyahlarini alimlerini tedqiqatcilarini ozune celb etmisdir Menbelerde bu bazarlarda satisa cixarilan sergilenen xalcalarin gozelliyi rengarengliyi yuksek herrac qiymetleri xaricilerin onlara qarsi maragi haqqinda qiymetli melumatlar vardir Xalcaci toxucu senetkardir yaradicidir O oz el islerini yuxusuz gecelerinin alin terinin behresi olan mehsullari qederince qiymetlendirmekde cetinlik cekir Bezen toxucu oz el isini ehtiyac ucbatindan deyer deymezine satmali olmusdur Bir zamanlar insanlarin meiset telebatlarini odeyen xalca ve xalca memulatlari sonradan senet numunesi entiq esya kimi yuksek qiymetlendirilmis neinki respublikamizda hetta onun hududlarindan cox cox uzaqlarda bele regbetle qarsilanmis boyuk ekspozisiyalarin bezeyine cevrilmisdir Hetta sovet doneminde bele Azerbaycan xalcalarina telebat azalmamisdir Dovlet bu saheni xususi nezaretde saxlamis mubadile isini teskil etmisdir o zamanlar fealiyyet gosteren xalca menteqelerinde el isi olan iki xalcanin muqabilinde fabrik uslu ile toxunmus muvafiq olculu bir xalca verilirdi Azer ilme nin tarixcesi Redakte Azer ilme nin sirket binasinin dehlizi Zaman zaman zeifleyen dovrun teleblerine muvafiq olaraq demek olar ki tam tenezzule ugramis xalcaciliq isi Azerbaycan musteqillik elde etdikden sonra xususile 1993 cu ilden etibaren yeniden dircelmeye basladi Bu dovrde respublikada is adamlarinin ugurlu fealiyyetini temin etmek meqsedile ozel sektorun inkisafina dair proqramlar qebul edilmis coxsayli muhum fermanlar imzalanmisdi Azer Ilme Xalcaciliq Sirketi de mehz bu zeminde formalasmis tesekkul tapmis muessiselerdendir Professor Vidadi Muradov 1976 ci ilden uzu bu yana qazandigi zengin tecrube esasinda Azerbaycanda analoqu olmayan tam ferqli fealiyyet istiqameti goturmus yeni bir sirket yaratmaga nail olmusdu Ilk merhelede 15 neferlik heyetle cetin lakin serefli yolla addimlamaga baslayan Azer ilme hem yerli hem de xarici xususile Turkiyede olan partnyorlarin elmi nezeri biliklerinden tecrubesinden ugurla istifade etdi Turkiyeli mutexessislerin komekliyi ile Azerbaycanda ilk defe mehz burada Gordest turk duyumu heyata qaytarildi 1995 1996 ci illerde sirket ilk mehsullarini daxili bazarda satisa cixardi Ve bu ilk ugurlu addim Azer ilme nin senetin elmi axtarislarin yaradiciligin zirvelerine geden yolunun baslangici oldu Genislenen beynelxalq elaqeler istehsal olunan xalca memulatlarin xarici bazarlara cixarilmasina serait yaratdi Belelikle Azer ilme nin ilk xarici alicisi ABS dan oldu En maraqli ve deyerli meqamlardan biri de bu gun qloballasmanin tugyan etdiyi bir seraitde infromasiya mubarizesinin get gede daha keskin xarakter aldigi bir donemde sirketin Azerbaycan adi Azerbaycan imzasi Azerbaycan senetkarinin tarixi yaradiciligi ugrunda mubarizeye oz layiqli tohfesi ile qosulmasi milli xalcalarimizi mehz Azerbaycan mehsulu kimi teqdim etmesidir Fealiyyeti Redakte Toxuculuq emalatxanasi Azer Ilme sirf Azerbaycan xalcalari istehsal edir Burada azerbaycanli xanimlar qedim Azerbaycan xalcalarinin eskizleri esasinda xalca ve xalca memulatlari toxuyurlar Hetta boyaq maddelerinin alinmasinda bele tebii usullardan Azerbaycanda hele qedim zamanlardan genis vuset almis boyaqciliq enenelerinden istifade edilir Sirketin fealiyyetinin en maraqli tereflerinden biri de toxucu kadrlarinin maariflenmesi isi ile baglidir Azer Ilme nin her bir toxucusu vurdugu cesninin naxisin tarixine menseyine reng calar sistemine kompozisiyasina element mutenasibliyine ve s beleddir Ele buna gore de sirketi haqli olaraq Azerbaycan xalcaciliginin unvani istinad yeri adlandirmaq mumkundur Bu gun qedim eneneler esasinda en muasir texnologiyalarla cesidli xalcalarin toxundugu Azer Ilme de 350 nefereden ibaret kollektiv ressamlar senetsunaslar xalcacilar boyaqcilar ve s pese sahibleri calisir Sirketin merami unudulmaqda olan cesnileri berpa etmek yuksek keyfiyyetli xalcalar toxumaq bir cox sexsi kolleksiyalari ve dunya muzeylerini bezeyen Azerbaycan xalcalarinin bedii enenelerini yasatmaq ve gelecek nesillere catdirmaq Azerbaycan xalcasinin beynelxalq ticaretini teskil etmekdir Sirketin fealiyyeti yalniz paytaxt Baki ile mehdudlasmir Azerbaycanin diger qedim toxuculuq merkezlerinde Qarabagda Qazaxda Qubada Gencede Lerikde Sirvanda da toxuculuq emalatxanalari olan muessise esrler boyu bicimlenmis milli xalcaciliq tarixini izlemekdedir Respublikanin en muxtelif bolgelerini qaris qaris tedqiq eden Azer Ilme unudulmus yalniz ayri ayri qocaman toxucularin el islerinde qorunan xalcaciliq enenelerinin xususen de tarixi ilk insanlarin qayaustu tesvirleri qeder qedim olan xalqimizin mifik tesevvurlerinden inanclarindan dunyagorusunden arzularindan isteklerinden qaynaqlanan ve en muxtelif xalq tetbiqi senet sahelerinde hemcinin xalcaciliqda tetbiq edilmis elementlerin naxislarin motivlerin kompozisiyalarin soragindadir Sirket Azerbaycanin Qazax Borcali Goyce Zengezur Agbaba Derecicek Pasali Celaloglu Hamamli Serur Dereleyez Derbend Tebriz Erdebil Serab ve s tarixi erazilerinde xalq senetkarlarinin miras qoyub getdikleri bedii ve texniki tecrube esasinda muasir uslublu ve texnoloji gostericileri baximindan beynelxalq standartlara cavab veren xalca numuneleri yaradir Burada pesekar senetkarlar yun ve ipek zerif yuksek sixliqli orijinal tertibatli sux koloritli xalcalar hazirlayirlar Azer Ilme nin senet numuneleri hal hazirda ABS Almaniya Fransa Turkiye Rusiya Avstraliya Yaponiya Isvecre Italiya Norvec Cenubi Afrika ve s olkelerde sexsi kolleksiyalari ve menzilleri bezeyir BoyaqciliqEmalatxanalar Redakte Bedii tertibat emalatxanasi Boyaqciliq emalatxanasiBurada iplikler xalq usulu ile tebii yolla esasen de bitki menseli boyaq terkibleri ile boyanir Zahiren sade gorunen bu is usulu ustadan boyuk meharet teleb edir Xalcalarda istifade edilen qirmizi yasil sari mavi surmeyi qara ag kimi 7 nov esas rengin ve onlarin calarlarinin alinmasi ucun qoz qabigi nar qerzeyi indiqo tut heyva qoz agaclarinin yarpaqlarindan boyaqotu kolunun koklerinden ve muxtelif usullardan istifade edilir Meselen sari ve bu rengin yarim tonlarini almaq ucun sogan qabigi alma qabigi saricop ve payizda yigilmis tut yarpaqlarindan qirmizi ve cehrayi rengleri almaq ucun boyaqotu ndan surmeyi mavi ve yasil rengleri almaq ucun ise indiqodan istifade edilir Boyama prosesinin sonunda usta terefinden boyaqlarin rengleme intensivliyini ve davamliligini artirmaq meqsedile boyaga duz zey ve ya sirke kimi berkidici maddeler elave edilir Boyanmis keleflerin xususi dolablarda suyunun sixilmasi ve isti kameralarda qurudulmasi ucun Azer Ilme muessisesinde elverisli serait yaradilmisdir Ipliyin boyaq maddesini tam qebul etmesi rengin berkidilmesi prosesi xalcanin yuksek bedii ve texniki keyfiyyetine zemanet veren amildir Bu rengler Azerbaycanin ayri ayri bolgelerinin esrarengiz menzereleri gullu cicekli baglari yasil mese ve cemenliklerinin xalcalar uzerinde bedii eksidir Tebii usulla alinan bu boyaq maddeler toxunduqlari xalcalarin kompozisiyasinda emosional tesir gucunu artirir parlaq ve dolgun reng hellini tamamlayir xalcaya ecazkar gorkem verir Bedii tertibat emalatxanasi Azer ilme de her cesnini isleyib hazirlayan her ilmeni damali kagiz uzerinde canlandiran texniki gostericilerini mueyyen eden xalcalarin ara sahesini bezeyen gol ve elementlerini hasiye zolaqlarinin naxislarini mueyyen eden kolorit hellini ve onlarin calarlar diapazonunu deqiqlesdiren yaradici sahe pesekar ressamlara aiddir Azer ilme terefinden artiq 900 dek muxtelif cesidli xalca cesnileri hazirlanmisdir Bu cesniler esasinda Azerbaycanin Baki Quba Zaqatala Sirvan Gence Qazax Tebriz Naxcivan ve Lenkeran toxusuluq menteqelerini ozunde birlesdiren Qarabag kimi butun toxuculuq mekteblerini ehate eden klassik Azerbaycan xalcalari istehsal edilir Hazirlanan cesnilerde alicinin isteyi dunya bazarinda cesni novlerine olan telebat esas goturulmekle yanasi Azerbaycan xalqinin minillikler boyu yaratdigi bu gun dunya muzeylerinin ve sexsi kolleksiyalarin bezeyine cevrilmis unudulmaqda olan cesnilerimizin yasadilmasi meqsedile berpasi da nezere alinir Toxuculuq emalatxanasi Xalcalarin qurudulmasiBurada Azer ilme nin istehsali olan xalcalarin genis populyarligi bu xalcalarin keyfiyyetli texnoloji usullar ve yuksek pesekar seviyyede toxunulmasi ile temin edilir Emalatxanada qurasdirilan en keyfiyyetli ve davamli materiallardan hazirlanmis muasir texnoloji imkanlara malik hanalarda en qisa zaman erzinde muxtelif olculerde 1m dan 40m dek ipek ve yundan olan 35x60 dan 55x55 dek orta sixliqli xalcalar istehsal edilir Cemi uc aletden xususi ucu qarmaqli bicaq heve ve qaycidan istifade edilmekle yaranan bu mocuzeli xalcalar muxtelif esrlerde yaradilmis qedim enenelere sadiq qalmaqla yanasi muasir alicinin zovqunu de tam temir edir Yuyulma emalatxanasiToxunduqdan sonra bu emalatxanada xalcalarda olan toz ve xov qirintilari fistiq agacindan hazirlanmis dolablarda hereket etdirilmekle temizlenir xususi hovuzlarda su sabun ve yuyulma ucun yararli olan tebii mehlullarin komeyi ile yuyulub qurudulur Xalcanin qeyri adi gozelliyinin xovunun hamar ve parlaq tesir gucune malik olmasinin sirlerinden biri de onun en muasir usullarla utulenmesi prosesidir Utulendikden sonra xalca zerifliyi ve baximliligi ile goz oxsayir Xalcalarin dartimi Dartim emalatxanasiEl ile toxunan ekser xalcalar zerif ve elastik ipek ve ya yundan hazirlandiqlari ucun onlarda enine ve ya uzununa qeyri mutenasiblik eyrilik musahide edilir Bu qusurun aradan qaldirilmasi ucun xalcalar taxta dosemeler uzerinde bas ve etek yaxud her iki yanindan yere tarim cekilir Duz merkezinden ise komekci agaclar vasitesile xalca qaldirilaraq bu yaranmis hundurlukde arxa terefinden utulenir ve yeniden yere tarim cekilerek texminen iki gun bu veziyyetde saxlanilir Neticede parcada musahide edilen eyrilik aradan qaldirilir onun butun sahesi beraber veziyyet alir Berpa emalatxanasiToxunusunda noqsanlara yol verilerse ve yaxud muxtelif fiziki bioloji qusurlari olarsa zedelenmis ya natamam veziyyetde olarsa xalcalar burada berpa edilir Emalatxanada calisan senetkarlar muasir ve ya qedim tarixe malik xalcalar uzerinde zerger deqiqliyi ile apardiqlari berpa islerini yuksek seviyyede heyata kecirirler Her ilmeni yenisi ile evez etmek her renge uygun yeni calar secmek xalcaya verilen ikinci heyat demekdir Sehirli ilmeler Redakte Azer ilme de hemcinin Sehrli Ilmeler Azerbaycan Xalcalari Qalereyasi fealiyyet gosterir Nefis dizayn tertibatli muasir audio vizual imkanlara malik zengin xalca numunelerinin goz oxsadigi bu qalereyada her kes oz zovqune uygun xalcalara sahib ola biler Ipek ve ya yundan toxunulmus kamil tertibatli zerif reng calarlari ile secilen bu xalcalar her nov alicinin zovqune uygundur Sehirli ilmeler qalereyasiTedqiqat isleri RedakteZengin tecrubeye malik Azer Ilme sirketinde Azerbaycan xalcaciliq tarixi fundamental elmi tedqiqatlara celb olunmusdur Professor V Muradovun apardigi kompleks axtarislarin ve tedqiqatlarin neticesi kimi 2008 ci ilde Azerbaycan xalcalari rus ingilis dillerinde Baki Elm 436 s 2010 cu ilde Azerbaycan xalcalari Qarabag qrupu rus ingilis dillerinde Baki Elm 272 s 2011 ci ilde Azerbaycan xalcalari Irevan qrupu rus ingilis alman fransiz Baki Elm 280s Azerbaycan xalcalari Qarabag qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 64 s Azerbaycan xalcalari Irevan qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 112 s Azerbaycan xalcalari Tebriz qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 80 s Azerbaycan xalcalari Sirvan qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 72 s 2012 ci ilde Azerbaycan xalcalari Naxcivan qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 80 s Azerbaycan xalcalari Quba qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 80 s Azerbaycan xalcalari Baki qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 72 s Azerbaycan xalcalari Gence qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 96 s Azerbaycan xalcalari Qazax Borcali qrupu rus ingilis alman fransiz ereb dillerinde Baki Elm 120 s 2013 cu ilde Azerbaycan xalcaciliq seneti Azerbaycan dilinde Baki Elm 132 s Azerbaycan xalcalari Tebriz qrupu Azerbaycan dilinde Baki Elm 362 s alman Xalcaciliq Tedris Merkezidilinde Aserbaidschanische Teppiche Tabris Gruppe Freiburg Modoverlag 362 p italyan dilinde Tappeti Azerbaigiani I Tabriz Roma B M B PUBBLICITA S R L 362 p turk dilinde Azerbayacan halilari Tebriz grubu Istanbul Numune 362 s ingilis dilinde Azerbaijani carpets Tabriz group London 362 p rus dilinde Azerbajdzhanskie kovry Tebrizskaya gruppa Moskva Byudzhet 362 ctr ivrit dilinde קבוצת תבריז שטיחי אזרבייג ירושלים גשרים 362 זיי ט fransiz dilinde Les tapis Azerbaidjanais Groupe de Tabriz Paris 362 p kitablari isiq uzu gormus dunya muzeylerine ve kitabxanalarina gonderilmisdir Azerbaycan xalcalarinin tebligi istiqametindeki fealiyyetini ugurla davam etdiren tedqiqatcinin rehberliyi ile milli xalcaciligimizin muxtelif mekteblerini eks etdiren aciqcalar toplusu hazirlanmisdir Bas redaktoru oldugu 2011 ci ilden Azerbaycan rus ingilis dillerinde nesr olunan Azerbaycan xalcalari jurnali tez bir zaman erzinde maraqli yazilari ekspedisiya materiallari rengareng rubrikalari fotosekilleri ve s ile hem respublikamizda hem de onun hududlarindan kenarda genis oxucu kutlesi qazanmis elmi ictimaiyyetin diqqetini celb etmisdir Jurnal Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komissiyasinin qerari ile 2012 6 iyul protokol 10 R Azerbaycan Respublikasinda dissertasiyalarin esas neticelerinin derc olunmasi tovsiye edilen elmi nesrlerin reyestri ne daxil edilmisdir V Muradov yerli ve dunya telekanallarinda xalcaciliga dair elmi kutlevi verilislerde uzun illerin gergin axtarislarindan topladigi zengin tecrubeden qaynaqlanan muntezem ve maraqli cixislar edir Bedii estetik hell baximindan orijinal usluba malik Azerbaycan xalcalari butun mektebleri ile adli telefilmlerin istehsali ideyasi da Azer Ilme terefinden reallasdirilmaqdadir Artiq Azerbaycan xalcalari Irevan qrupu Azerbaycan xalcalari Qarabag qrupu ve Azerbaycan xalcalari Naxcivan qrupu telefilmleri tamasacilarin ixtiyarina verilib Tedris merkezi RedakteAzerbaycan xalcaciliq enenelerinin yasadilmasi tebligi istiqametinde atilan en muhum addimlardan biri de Azerbaycan Respublikasinda ilk defe Azer ilme Sirketinin nezdinde Xalcaciliq Tedris Merkezi nin teskilidir Merkezde 7 16 yasli usaqlarin yeniyetmelerin tehsil almasi genc xalcacilarin hazirligi ucun muvafiq serait yaradilmisdir Tedris otaqlari sagirdler ucun xususi hanalarla zeruri eyani vasitelerle techiz olunmusdur Hem xalcaciliq hem de bu sahe uzre pedaqoji tecrubeye malik olan pesekarlardan ders alan xalqimizin bu gununu geleceyi ile baglayan bu ecazkar senet sahesinin sirlerine yiyelenen alti ayliq ve ya bir illik tedris kursunu ugurla basa vuran sagirdlere sertifikatlar teqdim olunur Xalcaciliq Tedris MerkeziNealiyyetler Redakte Azer Ilme Xalcaciliq Sirketi Azerbaycan xalcalarinin tarixi sohretini ugurla yasadan istehsal etdiyi yuksek keyfiyyetli mehsullari ile dunya bazarinda nufuz qazanmis muessise kimi bir sira milli ve beynelxalq mukafatlara layiq gorulmusdur Ugur 2006 IQTISADIYYAT VE BIZNES SAHESINDE MILLI MUKAFATI Ixrac yonumlu istehsalin inkisafina tohfesine gore nominasiyasinda Consulting Business jurnali terefinden 30 yanvar 2007 ci ilde teqdim olunmusdur Caspian Energy International Award 2007 BEYNELXALQ MUKAFATI Azerbaycan xalca senetinin dirceldilmesi ve inkisafi nominasiyasinda Xezer Inteqrasiya Isguzar Klubu terefinden 27 mart 2007 ci ilde teqdim olunmusdur Kralica Viktoriya adina ekskluziv mukafat 2007 Queen Victoria Commemorative Medal Fealiyyetinde gosterdiyi seref leyaqet ve fedakarliga gore Azer Ilme MMC nin direktoru Vidadi Muradov teltif edilmisdir Mukafat Avropa Biznes Assambleyasinin 19 21 mart 2007 ci il tarixinde Oksfordda kecirilen Liderler Sammitinde teqdim edilmisdir Avropa Keyfiyyet Mukafati 2009 European Quality Award Fealiyyeti boyunca Avropa standartlarina uygun yuksek keyfiyyetli mehsul istehsal etdiyine gore Azer Ilme MMC nin direktoru Vidadi Muradov teltif olunmusdur Mukafat Avropa Biznes Assambleyasinda teqdim edilmisdir Ilin Brendi 2010 Beynelxalq Caspian Energy Media Qrupu 2010 cu il Azer Ilme MMC Azerbaycanda xalca senetinin inkisafinda bu qedim dekorativ tetbiqi senet novunun yasadilmasi qorunmasi hemcinin tebligi istiqametindeki xidmetlerine gore bu mukafata layiq gorulmusdur Menbe https az wikipedia org w index php title Azer ilme amp oldid 5992648, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.