Bu səhifənin əsasən silinə biləcəyi güman edilir. Əgər səhifənin silinməsinə dair etirazınız varsa, səhifəsində bu barədə fikrinizi bildirin. Müzakirə davam etdiyi müddət ərzində səhifədəki bu xəbərdarlığı silməyin. Bu məqalə sonuncu dəfə 13 gün əvvəl ( | ) tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə) |
Bu məqaləni lazımdır. |
Arilsulfamid
Alınması
Arilsulfamidlərin alınması üçün ən mühüm məsələ sintezidir. Onların alınması metodu aromatik karbohidrogenlər və xlorsulfon turşusunun üç qat artığı ilə karbohidrogenin tərkibindən asılı olaraq müəyyən reaksiya temperaturu seçilir. Sulfoxlorlaşma dövründə reaksiya mühitində katalitik miqdarda NaCl iştirak etdikdə aromatik həlqədə alkil radikalının uzunluğundan asılı olmayaraq 200 C-də sulfoxloridin çıxımı artır 69–73% olur. Bu yəqin ki, NaCl duzu sulfon qrupundan sulfoxloridə keçməyə kömək göstərir.
Xassələri. Sulfoxlorlaşma reaksiyasında NaCl-un iştirakı sulfoxloridin çıxımına müsbət təsir edir. Modifikasiya edilmiş xlorimidazo [1,2-a] piridin NaCl iştirakı ilə 5 saat dixloretan məhlulunda yüksək çıxımla sulfoxloridə çevrilir. Xlorsulfon turşusu 3 qat artıq götürülür. Bəzi məlumatlar göstərir ki, aromatik karbohidrogenləri sulfoxlorlaşdırdıqda sulfoxlorid turşusunu 3 qatdan çox götürmək lazımdır. Arilsulfoxloridlərlə alifatik aminlər arasındakı reaksiya çox geniş öyrənilmişdir. Ədəbiyyatda benzol-, mono- və polialkilbenzol-, holoidbenzol-, aminobenzol, fenolsulfoxloridlər, ammonyak, birli- və ikili aminlərlə, doymamış və əvəzolunmuş aminlərlə reaksiya şəraiti haqqında geniş məlumatlar verilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, aromatik sulfoxloridlərin tərkibindəki aromatik fraqmentində funksional qruplar olduqda onların çıxımı artır. Sulfoefirlər, nitro- və hidroksil, nitril, karbonil, karboalkoksil halogenlə birgə alkoksi, alkoksikarbonil, sulfonil və başqa qruplar bu cür təsir göstərən qruplardır. Çox hallarda bu tip reaksiyaları aparan zaman katalizator götürdükdə reaksiya daha da sürətlənir. Məsələn, sulfanilamidləri qlükozidləşdirdikdə mis katalizator rolunu oynayır. Xinolin −2-on molekul quruluşunda modifikasiya aparmaq üçün 4-metil-1,2-dihidroxinolin-2-onu sulfoxlorlaşdırılmaqla reaksiya istiqaməti müəyyənləşdirilmiş onun sulfamid törəməsi alınmış və onların bakterisid xassələri müəyyən edilmişdir.
Xitazanın sulfanilamid törəmələrini sintez etmək və onların bakterisid xassələrini müəyyən etmək üçün müxtəlif molekul çəkili karboksimetilxitozan, xitozansulfat 4—asetamidobenzolsulfonilxloridlə dimetilsulfoksid iştirakı ilə reaksiyası aparılmışdır Bu maddələrin ağır qripp xəstəliyinə qarşı çox yüksək effektli olduğu müəyyən edilmişdir.
Arilsulfoxloridlərlə poliaminlər arasındakı reaksiyalar monoaminlərlə olan reaksiyalardan tam fərqlənir: Çoxlu sayda ədəbiyyat materialları göstərir ki, hal-hazırda poliamin və heteroarilsulfamidlərin sintezi metodlarının tərtib edilməsi sahəsində çox az iş görülüb və tam nəticə əldə edilməmiş və uinversal sintonlar sintez olunmamışdır. Bəzi 1,3-dipolyar sintonların sintezi aparıldıqda, onların heterotsiklləşməsi və ya elektrotsiklləşməsi üçün 1,2 — və ya 1,3-dipolyarofillər axtarılır və ya sintez olunur. Bu reaksiyaların tam getməsi üçün reagentlərin aktivləşməsi və yüksək elektromənfiliyi böyük rol oynayır. Belə olduqda 1,3-dipolyar qrupdakı əlaqələndirici orbitalarla eyni simmetriya üzrə dipolyarofilin orbitaları birləşir və reaksiya sinxron gedir. Bu cür reaksiya az enerji aktivliyi ilə gedir və artıq "həll olunmuş" reaksiya adlanır. Buradan belə bir nəticə çıxır ki, heteroarilsulfamidləri sintez etmək üçün dipolyar tərkibli sulfamidlər sintez olunmalıdır. Poliaminosulfamidlər bu cür sintonlar ola bilər və onların yeni sintez metodlarının hazırlanması çox perspektivdir. Arilsulfoxloridlərlə poliaminlər arasındakı reaksiyalar sistematik öyrənilməmişdir və mövcud olan ədəbiyyat materiallarında çox ziddiyyətlərə təsadüf edilir. Müəyyən edilmişdir ki, 3,5-dixlorbenzosulfoxlorid karbonilamidlərlə sulfamidləşmə bir amino qrupda gedir [49]. Monosulfamidin alınması üçün reaksiya 200S temperaturda 16 saat müddətində aparıldıqda sulfamidin çıxımı 63% olur.
Tətbiqi
Sintez olunmuş maddələr sürtkülərin tərkibində yüksək antikorroziya və triboloji xassələr göstərdiyinə görə bu sahədə tətbiqi məsləhət görülür. Müəyyən edilmişdir ki, alınmış maddələrin tərkibində kükürd, amid, heterotsiklik fraqmentləri olduqda keyfiyyət daha yüksək olur. Bu maddə allergiya, ağciyər, bağırsaq xəstəliklərinin və s. müalicəsində istifadə oluna bilər. Bu birləşmələr yüksək antibakterial təsirə malikdirlər. Daha yüksək effektli, toksiki olmayan diabetə qarşı dərman maddəsi alınması üçün Mannix reaksiyasından alınmış amin birləşməsi 4-bromfenil- asetillə və aromatik aldehidlər iştirakı ilə üçkomponentli reaksiya nəticəsində 16 ədəd 4-[3-(4-bromfenil)-3-okso-1-arilpropilamino]-N-(pirimidin-2-il-benzol-sulfamidlər) alınmışdır. Sulfamid birləşmələrin mikroorqanizmlərin inkişafını dayandırmaq və ya məhv etmək xassələrinin olması bu sahədə geniş tədqiqat işlərinin aparılmasına səbəb olmuşdir. Müəyyən edilmişdir ki, sulfamidlərin xitozan törəmələri göbələklər Alternaria solani və Phomopsis asparaginə qarşı çox effektlidir və xitozanın molekul çəkisi, qatılığı, sulfanilamid fraqmentində əvəzedici radikallar artdıqca göbələklərə qarşı təsiri də güclənir. Yüksək antimikrob təsirinə malik olduğunu nəzərə alaraq γ-modifikasiya olunmuş para-aminobenzolsulfonamidlərdən kapsula hazırlanmışdır. Tərkibində piridin və karboksihidrazid olan sulfamidlər bakteriyalar Mykobacterium tuberculosis, multirezistenn M. tuber və başqa bakteriyalara qarşı çox aktivdirlər.
ƏDƏBİYYAT
- Zhang Zhimei, Chen Pong, Xing Ronge, Chen Xinolin, Liu Song, Guo Zhanyang, Jixia, Vahg Lin, Li Pengeheng. Синтез и противогрибковые свойства сульфониламидных производных химозина// Carbohidr. Res. 2007, 342, № 16. с. 2390–2395. РЖХим 09.16–19Е.68
- Леонидов Н. Б., Селезнев Н. Г. Состав капсулы. // Пат. России 2363452. Заявл. 24.12.1996, Опубл. 10.08.2009. РЖХим. 10.06–19О223П
- Herziqova P., Klimesova V., Palat Karel, Kaustova J., Dahse H., Mollmann U. Получение и оценка invitro 4-бензилсульфонил
- пиридин −2-карбоксигидра-зиды в качестве потенциальных противотуберкулезных агентов// Arch. Pharm. 2009, 342, № 7,
с. 394–404. РЖХим 2010. 17–19О.63
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale silinmeye namizeddirBu sehifeninsehife silme qaydasinaesasen siline bileceyi guman edilir Eger sehifenin silinmesine dair etiraziniz varsa silinmeye namized sehifelersehifesinde bu barede fikrinizi bildirin Muzakire davam etdiyi muddet erzinde sehifedeki bu xeberdarligi silmeyin Bu meqale sonuncu defe 13 gun evvel Araz Yaquboglu muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin ArilsulfamidAlinmasiArilsulfamidlerin alinmasi ucun en muhum mesele sintezidir Onlarin alinmasi metodu aromatik karbohidrogenler ve xlorsulfon tursusunun uc qat artigi ile karbohidrogenin terkibinden asili olaraq mueyyen reaksiya temperaturu secilir Sulfoxlorlasma dovrunde reaksiya muhitinde katalitik miqdarda NaCl istirak etdikde aromatik helqede alkil radikalinin uzunlugundan asili olmayaraq 200 C de sulfoxloridin ciximi artir 69 73 olur Bu yeqin ki NaCl duzu sulfon qrupundan sulfoxloride kecmeye komek gosterir Xasseleri Sulfoxlorlasma reaksiyasinda NaCl un istiraki sulfoxloridin ciximina musbet tesir edir Modifikasiya edilmis xlorimidazo 1 2 a piridin NaCl istiraki ile 5 saat dixloretan mehlulunda yuksek ciximla sulfoxloride cevrilir Xlorsulfon tursusu 3 qat artiq goturulur Bezi melumatlar gosterir ki aromatik karbohidrogenleri sulfoxlorlasdirdiqda sulfoxlorid tursusunu 3 qatdan cox goturmek lazimdir Arilsulfoxloridlerle alifatik aminler arasindaki reaksiya cox genis oyrenilmisdir Edebiyyatda benzol mono ve polialkilbenzol holoidbenzol aminobenzol fenolsulfoxloridler ammonyak birli ve ikili aminlerle doymamis ve evezolunmus aminlerle reaksiya seraiti haqqinda genis melumatlar verilmisdir Mueyyen edilmisdir ki aromatik sulfoxloridlerin terkibindeki aromatik fraqmentinde funksional qruplar olduqda onlarin ciximi artir Sulfoefirler nitro ve hidroksil nitril karbonil karboalkoksil halogenle birge alkoksi alkoksikarbonil sulfonil ve basqa qruplar bu cur tesir gosteren qruplardir Cox hallarda bu tip reaksiyalari aparan zaman katalizator goturdukde reaksiya daha da suretlenir Meselen sulfanilamidleri qlukozidlesdirdikde mis katalizator rolunu oynayir Xinolin 2 on molekul qurulusunda modifikasiya aparmaq ucun 4 metil 1 2 dihidroxinolin 2 onu sulfoxlorlasdirilmaqla reaksiya istiqameti mueyyenlesdirilmis onun sulfamid toremesi alinmis ve onlarin bakterisid xasseleri mueyyen edilmisdir Xitazanin sulfanilamid toremelerini sintez etmek ve onlarin bakterisid xasselerini mueyyen etmek ucun muxtelif molekul cekili karboksimetilxitozan xitozansulfat 4 asetamidobenzolsulfonilxloridle dimetilsulfoksid istiraki ile reaksiyasi aparilmisdir Bu maddelerin agir qripp xesteliyine qarsi cox yuksek effektli oldugu mueyyen edilmisdir Arilsulfoxloridlerle poliaminler arasindaki reaksiyalar monoaminlerle olan reaksiyalardan tam ferqlenir Coxlu sayda edebiyyat materiallari gosterir ki hal hazirda poliamin ve heteroarilsulfamidlerin sintezi metodlarinin tertib edilmesi sahesinde cox az is gorulub ve tam netice elde edilmemis ve uinversal sintonlar sintez olunmamisdir Bezi 1 3 dipolyar sintonlarin sintezi aparildiqda onlarin heterotsikllesmesi ve ya elektrotsikllesmesi ucun 1 2 ve ya 1 3 dipolyarofiller axtarilir ve ya sintez olunur Bu reaksiyalarin tam getmesi ucun reagentlerin aktivlesmesi ve yuksek elektromenfiliyi boyuk rol oynayir Bele olduqda 1 3 dipolyar qrupdaki elaqelendirici orbitalarla eyni simmetriya uzre dipolyarofilin orbitalari birlesir ve reaksiya sinxron gedir Bu cur reaksiya az enerji aktivliyi ile gedir ve artiq hell olunmus reaksiya adlanir Buradan bele bir netice cixir ki heteroarilsulfamidleri sintez etmek ucun dipolyar terkibli sulfamidler sintez olunmalidir Poliaminosulfamidler bu cur sintonlar ola biler ve onlarin yeni sintez metodlarinin hazirlanmasi cox perspektivdir Arilsulfoxloridlerle poliaminler arasindaki reaksiyalar sistematik oyrenilmemisdir ve movcud olan edebiyyat materiallarinda cox ziddiyyetlere tesaduf edilir Mueyyen edilmisdir ki 3 5 dixlorbenzosulfoxlorid karbonilamidlerle sulfamidlesme bir amino qrupda gedir 49 Monosulfamidin alinmasi ucun reaksiya 200S temperaturda 16 saat muddetinde aparildiqda sulfamidin ciximi 63 olur TetbiqiSintez olunmus maddeler surtkulerin terkibinde yuksek antikorroziya ve triboloji xasseler gosterdiyine gore bu sahede tetbiqi meslehet gorulur Mueyyen edilmisdir ki alinmis maddelerin terkibinde kukurd amid heterotsiklik fraqmentleri olduqda keyfiyyet daha yuksek olur Bu madde allergiya agciyer bagirsaq xesteliklerinin ve s mualicesinde istifade oluna biler Bu birlesmeler yuksek antibakterial tesire malikdirler Daha yuksek effektli toksiki olmayan diabete qarsi derman maddesi alinmasi ucun Mannix reaksiyasindan alinmis amin birlesmesi 4 bromfenil asetille ve aromatik aldehidler istiraki ile uckomponentli reaksiya neticesinde 16 eded 4 3 4 bromfenil 3 okso 1 arilpropilamino N pirimidin 2 il benzol sulfamidler alinmisdir Sulfamid birlesmelerin mikroorqanizmlerin inkisafini dayandirmaq ve ya mehv etmek xasselerinin olmasi bu sahede genis tedqiqat islerinin aparilmasina sebeb olmusdir Mueyyen edilmisdir ki sulfamidlerin xitozan toremeleri gobelekler Alternaria solani ve Phomopsis asparagine qarsi cox effektlidir ve xitozanin molekul cekisi qatiligi sulfanilamid fraqmentinde evezedici radikallar artdiqca gobeleklere qarsi tesiri de guclenir Yuksek antimikrob tesirine malik oldugunu nezere alaraq g modifikasiya olunmus para aminobenzolsulfonamidlerden kapsula hazirlanmisdir Terkibinde piridin ve karboksihidrazid olan sulfamidler bakteriyalar Mykobacterium tuberculosis multirezistenn M tuber ve basqa bakteriyalara qarsi cox aktivdirler EDEBIYYATZhang Zhimei Chen Pong Xing Ronge Chen Xinolin Liu Song Guo Zhanyang Jixia Vahg Lin Li Pengeheng Sintez i protivogribkovye svojstva sulfonilamidnyh proizvodnyh himozina Carbohidr Res 2007 342 16 s 2390 2395 RZhHim 09 16 19E 68 Leonidov N B Seleznev N G Sostav kapsuly Pat Rossii 2363452 Zayavl 24 12 1996 Opubl 10 08 2009 RZhHim 10 06 19O223P Herziqova P Klimesova V Palat Karel Kaustova J Dahse H Mollmann U Poluchenie i ocenka invitro 4 benzilsulfonil piridin 2 karboksigidra zidy v kachestve potencialnyh protivotuberkuleznyh agentov Arch Pharm 2009 342 7 s 394 404 RZhHim 2010 17 19O 63