Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
| Anubis Heroqliflərdə | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
Anubis (qədim misircə İnpu və ya Anpu; yun. Anubis) — Qədim Misir mifologiyasına görə vəhşi it və ya qara çaqqal başlı axirət dünyası tanrısı olub, ölüləri axirət dünyasına yola salarmış. Anubisə sitayiş mərkəzi Kasa şəhəri (yun. Kinopol – “it şəhəri”) idi.
| Misir Tanrıları Anubis | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Sol əlində Anx tutmuş Anubis | ||||||
| Tam adı | Anubius | |||||
| Digər adları | İnpu və ya Anpu | |||||
| Transkripsiyası | Jnp.w | |||||
| və ya |
| |||||
| İdeoqram 1. |
| |||||
| İdeoqram 2. |
| |||||
| və ya |
| |||||
| Determinativ 1. |
| |||||
| Determinativ 2. |
| |||||
| Determinativ 3. |
| |||||
| Determinativ 4. |
| |||||
| Yunan | Anubius | |||||
| Qibti | Anup (ⲁⲛⲟⲩⲡ) | |||||
 Anubis çaqqal cildində | ||||||
Çaqqalların məzar başlarında dolaşmaları səbəbi ilə çaqqalbaşlı Anubis ölüm ilə əlaqələndirilmişdir.
Təsvirdə
Anubis adətən oturmuş vəhşi it və ya qara çaqqal, ya da it və ya çaqqal başlı, sol əlində
|
Kult mərkəzi
Ta qədimdən Anubisin kult mərkəzi Kinopolis, və onun ilk epiteti Xantamenti sayılırdı. Bu epitetin bir tərcüməsində o, "qərbin ilk sakini" adlandırılır.
Əfsanələrdə
Hesab edilir ki, Anubis tanrı Ranın dörd uşağından biridir. Orta dövrə aid rəvayətə görə onun anası və onun qızıdır. Digər bir Osiris ilə bağlı rəvayətə görə Anubis Osirisin və Neftidanın oğludur, belə ki, Setin arvadı Neftida Osirisə vurularaq İsida cildinə girərək onun könlünü alaraq yoldan çıxarır, nəticədə Anubis dünyaya gəlmiş olur. Setin zəhmindən qorxan Neftida uşağı qamışlığa atır ki, sonradan onu İsida tapıb böyütmüş olur. Osiris qardaşı Set tərəfindən öldürüldükdən sonra onun şaqqaları (tikələri) bütün yer üzünə səpələndirilir. Anubis Ranın göstərişınə əsasən İsida ilə onun tikələrini bir yerə yığıb mumyalayırlar. Bu andan etibarən ənənəvi olaraq dəfndən qabaq cəsədlər mumiyalandırılmağa başlanılmışdır. Ölülər kitabında axirət dünyasının və Osiris məhkəməsinin təsvirində Anubis ölülərin bələdçisi kimi göstərilir. Bu məhkəmədə Anubis ölülərin əməllərini həqiqət tərəzisinin bir gözünə, digər gözünə isə ilahə Maatın ürəyini (həqiqət etalon daşını) qoyub çəkərək günahlarını müəyyənləşdirir.
İlk əvvəllər Anubis Duatın (ölülərin gəlmiş olduqları yer) tanrısı və hökumdarı olaraq ölülərin ruhlarının hakimi sayılırdı. Sonradan onun yerini Osiris tutmuş olur, Osiris məhkəməsində onun yardımçısına çevrilmiş olur.
Duat ilahəsi İnput Anubisin arvadı sayılır.
“Piramida mətnləri”nə əsasən, ilk əvvəl nekropolların hakimi olan Anubis sonradan mumiyalanma allahı olmuşdur. Yunanlar Anubisi Hermeslə eyniləşdirirdilər.
Xarici keçidlər
- http://www.hieroglyphen-info.de/goetter/anubis.htm
- http://www.sphinx-suche.de/aegypten/anubis.htm 2010-01-08 at the Wayback Machine
- Anubis
- Entsprechender Fachartikel in: Bauks, M. / Koenen, K. (Hgg.), İnternet elmi İncil leksikonu / AT, 2007ff., http://www.wibilex.de;
- Anubis haqqında məqalə
- Anubis haqqında məlumat
- V. D. Qladkiy "Qədim dünya" 2 cilddə 2018-08-27 at the Wayback Machine
- Misirin rəmzi 2009-08-14 at the Wayback Machine
Mənbələr
- Hans Bonnet: Reallexikon der ägyptischen Religionsgeschichte, 3. Aufl., Berlin, New York 2000.
- Veronica Ions: Ägyptische Mythologie, Wiesbaden 1986.
- Hermann Kees: Der Götterglaube im Alten Ägypten, 4. Aufl., Darmstadt 1980.
İstinadlar
- Morales, Helen (2007). Classical mythology: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. İstifadə tarixi: 14.02.2024
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 566. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anubis Heroqliflerde Anubis qedim misirce Inpu ve ya Anpu yun Anubis Qedim Misir mifologiyasina gore vehsi it ve ya qara caqqal basli axiret dunyasi tanrisi olub oluleri axiret dunyasina yola salarmis Anubise sitayis merkezi Kasa seheri yun Kinopol it seheri idi Misir Tanrilari AnubisSol elinde Anx tutmus Anubis Sol elinde Anx tutmus AnubisTam adi AnubiusDiger adlari Inpu ve ya AnpuTranskripsiyasi Jnp wve yaIdeoqram 1 Ideoqram 2 ve yaDeterminativ 1 Determinativ 2 Determinativ 3 Determinativ 4 Yunan AnubiusQibti Anup ⲁⲛⲟⲩⲡ Anubis caqqal cildinde Anubis caqqal cildindebaxmuzakireredakte Caqqallarin mezar baslarinda dolasmalari sebebi ile caqqalbasli Anubis olum ile elaqelendirilmisdir TesvirdeAnubis adeten oturmus vehsi it ve ya qara caqqal ya da it ve ya caqqal basli sol elinde Anx sag elinde cepter alm zepter tutmus insan cildinde tesvir edilmisdir Kult merkeziTa qedimden Anubisin kult merkezi Kinopolis ve onun ilk epiteti Xantamenti sayilirdi Bu epitetin bir tercumesinde o qerbin ilk sakini adlandirilir EfsanelerdeAnubius firon cesedini mumlayarken qedim Misirin oluler kitabindan sekil Hesab edilir ki Anubis tanri Ranin dord usagindan biridir Orta dovre aid revayete gore onun anasi ve onun qizidir Diger bir Osiris ile bagli revayete gore Anubis Osirisin ve Neftidanin ogludur bele ki Setin arvadi Neftida Osirise vurularaq Isida cildine girerek onun konlunu alaraq yoldan cixarir neticede Anubis dunyaya gelmis olur Setin zehminden qorxan Neftida usagi qamisliga atir ki sonradan onu Isida tapib boyutmus olur Osiris qardasi Set terefinden olduruldukden sonra onun saqqalari tikeleri butun yer uzune sepelendirilir Anubis Ranin gosterisine esasen Isida ile onun tikelerini bir yere yigib mumyalayirlar Bu andan etibaren enenevi olaraq defnden qabaq cesedler mumiyalandirilmaga baslanilmisdir Oluler kitabinda axiret dunyasinin ve Osiris mehkemesinin tesvirinde Anubis olulerin beledcisi kimi gosterilir Bu mehkemede Anubis olulerin emellerini heqiqet terezisinin bir gozune diger gozune ise ilahe Maatin ureyini heqiqet etalon dasini qoyub cekerek gunahlarini mueyyenlesdirir Ilk evveller Anubis Duatin olulerin gelmis olduqlari yer tanrisi ve hokumdari olaraq olulerin ruhlarinin hakimi sayilirdi Sonradan onun yerini Osiris tutmus olur Osiris mehkemesinde onun yardimcisina cevrilmis olur Duat ilahesi Input Anubisin arvadi sayilir Piramida metnleri ne esasen ilk evvel nekropollarin hakimi olan Anubis sonradan mumiyalanma allahi olmusdur Yunanlar Anubisi Hermesle eynilesdirirdiler Xarici kecidlerVikianbarda Anubis ile elaqeli mediafayllar var http www hieroglyphen info de goetter anubis htm http www sphinx suche de aegypten anubis htm 2010 01 08 at the Wayback Machine Anubis Entsprechender Fachartikel in Bauks M Koenen K Hgg Internet elmi Incil leksikonu AT 2007ff http www wibilex de Anubis haqqinda meqale Anubis haqqinda melumat V D Qladkiy Qedim dunya 2 cildde 2018 08 27 at the Wayback Machine Misirin remzi 2009 08 14 at the Wayback MachineMenbelerHans Bonnet Reallexikon der agyptischen Religionsgeschichte 3 Aufl Berlin New York 2000 ISBN 3 11 016884 7 Veronica Ions Agyptische Mythologie Wiesbaden 1986 Hermann Kees Der Gotterglaube im Alten Agypten 4 Aufl Darmstadt 1980 IstinadlarMorales Helen 2007 Classical mythology a very short introduction Oxford Oxford University Press Istifade tarixi 14 02 2024 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 566 ISBN 978 9952 441 02 4