Antistatiklər – polimer materiallarda (kimyəvi liflər, plastik kütlə, rezin və s.) və yanacaqlarda sürtünmə nəticəsində baş verən statik elektriklənməni azaldan maddələr. Antistatiklər materialın tərkibinə əlavə edilir (bəzən kütləcə 50%-ə qədər) və ya məmulatların səthinə, durulaşdırılmış məhlullar, aerozollar şəklində çəkilir. Dielektriklərin xüsusi həcmi və xüsusi səthi elektrik keçiriciliklərinin qiyməti müvafiq olaraq 10–5 Sm.m–1 və 10–1Sm-dən az olduqda elektrik yükünün toplanması baş verir. Dielektriklərin səthində və ya həcmində elektrostatik yüklərin sıxlığı çox olduqda qığılcımlı boşalmalar baş verə bilər. Bunun nəticəsində texnoloji proseslərin pozulması, radiotelefon, kompyuter və ya onların ayrı-ayrı elementlərinin sıradan çıxması, yanğın və partlayışların meydana gəlməsi, foto və kinolentlərin keyfiyyətinin aşagı düşməsi və s. baş verə bilər. Antistatiklərin əsas funksiyası, materialların elektrik keçiriciliyini yüklərin sızmasını təmin edən səviyyəyə qədər artırmaqdır. Antistatiklərin təsirinin səmərəliliyi (onlar əlavə edildikdən sonra) başlıca olaraq xüsusi həcmi və xüsusi səthi elektrik keçiriciliyinin artması (elektrik müqavimətinin azalması), həmçinin sürtünmənin elektrik potensialının və toplanmış elektrostatik yükün azalmasının yarımdövrü ilə qiymətləndirilir.
Antistatiklərkimi yüksəkdispersli elektrik keçirən doldurucular – texniki karbon, metallar (gümüş, qurğuşun və s.), qalay (II) oksid, kalsium, litium və maqneziumun xloridləri, aminlər və onların törəmələrindən; nazik təbəqə əmələ gətirən polimerlərdən (məs., polivinil xlorid, polivinilflüorid); stearin turşusunun duzları, oktadesilamin, alkil fosfatlar və s. əsasında səthi aktiv maddələrdən və s.; tərkibində duda, natriumun sulfatları, halogenidləri, nitratı və s. olan elektrik keçirici örtüklər və ya laklardan; elektrik keçirici örtüklü poliamid və ya poliefir liflər və ya elektrikkeçirici saplardan; maye karbohidrogenlər və yanacaqlar üçün antistatik aşqarlardan (məs., xrom, mis və kobaltın oleatları) istifadə olunur. Bundan başqa elektrostatik yükləri kənar etmək və ya onların toplanmasının qarşısını almaq üçün, həmçinin antistatik texniki vasitələr – müəyyən rütubəti təmin edən iqlim qurğuları, ildırım ötürücüləri, o cümlədən metal rezervuarların və boru kəmərlərinin yerlə müxtəlif birləşdiriciləri, qeyri-metal rezervuarlar və boru kəmərləri üçün neytrallaşdırıcı taxmalar və s. tətbiq edilir.
Antistatik aşqarlar
Antistatik aşqarlar — yanacaqların elektrik keçiriciliyini artırır. Yanacaqda elektrik keçiriciliyi az olduğundan, böyük sürətlə nəql edildikdə statik elekriklənmə baş verir. Statik elektrik yükləri müəyyən həddə çatdıqda partlayış və yangın baş verir. Antistatik aşqarlar yanacaqda elektrik keciriciliyi artırır. Elektrik keçiriciliyi artdıqda statik elektrik yüklərinin toplanması azalır və reaktiv yanacaqları ilə doldurma və bir yerdən başqa bir yerə vurulma zamanı təhlükəsizlik təmin olunur.
Təsiredici qatılığı
Antistatik aşqarların təsiri artıq olduqca kiçik qatılıqlarda (≥0,0001% kütlə) özünü göstərir. Keçən əsrin 60-cı illərindən başlayaraq qərb ölkələrində reaktiv yanacaqlarına antistatic kimi ASA-3 aşqarı istifadə olunurdu.
ASA-3 aşqarı — alkil salisil turşusunun xrom duzu, birgəpolimer və həlledicidən ibarət üçkoponentli sistemdir. Bu aşqarı Shell firması yaratmışdır. Keçmiş SSRİ-nin alimləri tərəfindən bir komponentli antistatic aşqar – sintetik yağ turşularının xrom duzu, AKOR-1 aşqarı və AP-L34–1 aşqarı yaradılmışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, AP-L34–1 aşqarı AMEA-nın həqiqi üzvü V.M.Abbasov tərəfindən işlənib hazırlanmışdır.
Siqbol aşqarının ( ÜİETNEİ tərəfindən yaradılmış) — qüsurları o idi ki, yanacaqda pis həll olurdu, onu qızdırılmış halda yanacağa vermək lazım gəlirdi. Siqbol əlavə olunmuş reaktiv yanacağı uzun müddət saxlandıqda yanacağın elektrik keçiriciliyi sürətlə aşağı düşür. Buna səbəb aşqarın ionlaşma dərəcəsinin az olması və saxlanma zamanı yanacaqda həll edilmiş aşqarın – sintetik yağ turşularının xrom duzunun və gəbirpolimerin molekullarının assosiatlar əmələ gətirərək çökməsidir.
AP-L34–1 aşqarı — sintetik naften turşusunun xrom duzunun C14-C18 nitrobirləşməsi ilə kimpleksindən ibarətdir. Bu aşqar hətta mənfi 400C-də də yanacaqda həll olur və yanacaq uzun müddət saxlandıqda onun elektrik keçiriciliyi kəskin azalmır. Buna səbəb odur ki, kompleksdə olan nitrobirləşmə güclü liqand kimi kompleksin ionlaşma dərəcəsinin yüksək olmasını təmin edir, digər tərəfdən həm sintetik naften turşusu molekulunda olan mürəkkəb efir qrupu və həm də nitrobirləşmədə olan –OH, -ONO2 və s. qrupların olduğundan, əmələ gələn assosiatların özləri də makroionlar kimi yük daşıyıcısı olur.
Müasir antistetik aşqarlar
Hazırda dünyanın aparıcı dövlətlərində reaktiv yanacaqlarında CET A-1 və CET-V kimi antistatic aşqarlardan istifadə olunur.
.V.M.Abbasov, H.C.İbrahimov, S.R.Hacıyeva, S.Ə. Məmmədxanova, E.Ş.Abdullayev, F.Ə.Əmirov// Neft və qaz emalı proseslərinin kmyası və texnologiyası// "Elm" nəşriyyatı, Bakı −2014.S.268
İstinadlar
Богданов К. Ю. Физик в гостях у биолога. — М.: МЦНМО, 2015. С. 223–224. — ISBN 978-5-4439-0625-6
Avqust 12, 2021
antistatiklər, polimer, materiallarda, kimyəvi, liflər, plastik, kütlə, rezin, yanacaqlarda, sürtünmə, nəticəsində, baş, verən, statik, elektriklənməni, azaldan, maddələr, materialın, tərkibinə, əlavə, edilir, bəzən, kütləcə, qədər, məmulatların, səthinə, duru. Antistatikler polimer materiallarda kimyevi lifler plastik kutle rezin ve s ve yanacaqlarda surtunme neticesinde bas veren statik elektriklenmeni azaldan maddeler Antistatikler materialin terkibine elave edilir bezen kutlece 50 e qeder ve ya memulatlarin sethine durulasdirilmis mehlullar aerozollar seklinde cekilir 1 Dielektriklerin xususi hecmi ve xususi sethi elektrik keciriciliklerinin qiymeti muvafiq olaraq 10 5 Sm m 1 ve 10 1Sm den az olduqda elektrik yukunun toplanmasi bas verir Dielektriklerin sethinde ve ya hecminde elektrostatik yuklerin sixligi cox olduqda qigilcimli bosalmalar bas vere biler Bunun neticesinde texnoloji proseslerin pozulmasi radiotelefon kompyuter ve ya onlarin ayri ayri elementlerinin siradan cixmasi yangin ve partlayislarin meydana gelmesi foto ve kinolentlerin keyfiyyetinin asagi dusmesi ve s bas vere biler Antistatiklerin esas funksiyasi materiallarin elektrik keciriciliyini yuklerin sizmasini temin eden seviyyeye qeder artirmaqdir Antistatiklerin tesirinin semereliliyi onlar elave edildikden sonra baslica olaraq xususi hecmi ve xususi sethi elektrik keciriciliyinin artmasi elektrik muqavimetinin azalmasi hemcinin surtunmenin elektrik potensialinin ve toplanmis elektrostatik yukun azalmasinin yarimdovru ile qiymetlendirilir Antistatiklerkimi yuksekdispersli elektrik keciren doldurucular texniki karbon metallar gumus qurgusun ve s qalay II oksid kalsium litium ve maqneziumun xloridleri aminler ve onlarin toremelerinden nazik tebeqe emele getiren polimerlerden mes polivinil xlorid polivinilfluorid stearin tursusunun duzlari oktadesilamin alkil fosfatlar ve s esasinda sethi aktiv maddelerden ve s terkibinde duda natriumun sulfatlari halogenidleri nitrati ve s olan elektrik kecirici ortukler ve ya laklardan elektrik kecirici ortuklu poliamid ve ya poliefir lifler ve ya elektrikkecirici saplardan maye karbohidrogenler ve yanacaqlar ucun antistatik asqarlardan mes xrom mis ve kobaltin oleatlari istifade olunur Bundan basqa elektrostatik yukleri kenar etmek ve ya onlarin toplanmasinin qarsisini almaq ucun hemcinin antistatik texniki vasiteler mueyyen rutubeti temin eden iqlim qurgulari ildirim oturuculeri o cumleden metal rezervuarlarin ve boru kemerlerinin yerle muxtelif birlesdiricileri qeyri metal rezervuarlar ve boru kemerleri ucun neytrallasdirici taxmalar ve s tetbiq edilir Mundericat 1 Antistatik asqarlar 2 Tesiredici qatiligi 3 Muasir antistetik asqarlar 4 Menbe 5 IstinadlarAntistatik asqarlar RedakteAntistatik asqarlar yanacaqlarin elektrik keciriciliyini artirir Yanacaqda elektrik keciriciliyi az oldugundan boyuk suretle neql edildikde statik elekriklenme bas verir Statik elektrik yukleri mueyyen hedde catdiqda partlayis ve yangin bas verir Antistatik asqarlar yanacaqda elektrik keciriciliyi artirir Elektrik keciriciliyi artdiqda statik elektrik yuklerinin toplanmasi azalir ve reaktiv yanacaqlari ile doldurma ve bir yerden basqa bir yere vurulma zamani tehlukesizlik temin olunur Tesiredici qatiligi RedakteAntistatik asqarlarin tesiri artiq olduqca kicik qatiliqlarda 0 0001 kutle ozunu gosterir Kecen esrin 60 ci illerinden baslayaraq qerb olkelerinde reaktiv yanacaqlarina antistatic kimi ASA 3 asqari istifade olunurdu ASA 3 asqari alkil salisil tursusunun xrom duzu birgepolimer ve hellediciden ibaret uckoponentli sistemdir Bu asqari Shell firmasi yaratmisdir Kecmis SSRI nin alimleri terefinden bir komponentli antistatic asqar sintetik yag tursularinin xrom duzu AKOR 1 asqari ve AP L34 1 asqari yaradilmisdir Qeyd etmek lazimdir ki AP L34 1 asqari AMEA nin heqiqi uzvu V M Abbasov terefinden islenib hazirlanmisdir Siqbol asqarinin UIETNEI terefinden yaradilmis qusurlari o idi ki yanacaqda pis hell olurdu onu qizdirilmis halda yanacaga vermek lazim gelirdi Siqbol elave olunmus reaktiv yanacagi uzun muddet saxlandiqda yanacagin elektrik keciriciliyi suretle asagi dusur Buna sebeb asqarin ionlasma derecesinin az olmasi ve saxlanma zamani yanacaqda hell edilmis asqarin sintetik yag tursularinin xrom duzunun ve gebirpolimerin molekullarinin assosiatlar emele getirerek cokmesidir AP L34 1 asqari sintetik naften tursusunun xrom duzunun C14 C18 nitrobirlesmesi ile kimpleksinden ibaretdir Bu asqar hetta menfi 400C de de yanacaqda hell olur ve yanacaq uzun muddet saxlandiqda onun elektrik keciriciliyi keskin azalmir Buna sebeb odur ki kompleksde olan nitrobirlesme guclu liqand kimi kompleksin ionlasma derecesinin yuksek olmasini temin edir diger terefden hem sintetik naften tursusu molekulunda olan murekkeb efir qrupu ve hem de nitrobirlesmede olan OH ONO2 ve s qruplarin oldugundan emele gelen assosiatlarin ozleri de makroionlar kimi yuk dasiyicisi olur Muasir antistetik asqarlar RedakteHazirda dunyanin aparici dovletlerinde reaktiv yanacaqlarinda CET A 1 ve CET V kimi antistatic asqarlardan istifade olunur Menbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 V M Abbasov H C Ibrahimov S R Haciyeva S E Memmedxanova E S Abdullayev F E Emirov Neft ve qaz emali proseslerinin kmyasi ve texnologiyasi Elm nesriyyati Baki 2014 S 268Istinadlar Redakte Bogdanov K Yu Fizik v gostyah u biologa M MCNMO 2015 S 223 224 ISBN 978 5 4439 0625 6Menbe https az wikipedia org w index php title Antistatikler amp oldid 5973528, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
