Analitik kimyanın inkişaf tarixi Analitik kimyanın tarixi çox qədimdir. Bəzi xammal və hazır məhsulların tərkibini vəsfi cəhətdən təyin etmək üsulları hələ eramızdan əvvəl çox əvvəlki dövrlərə aiddir. Dəmir, mis, qurğusun və s kimi metalları, onlarin filizlərdən istehsal etməyi, gildən hazırlanması və onların üzərinə müxtəlif rəngli arnamentlərin çəkilməsini kəşf edən insanlar əvvəlcə onları sınaqdan keçirmiş , sonra isə nisbətən geniş miqyasda tətbiq etməyə başlamışlar. Qızıl və gümüşün təmizlik dərəcəsinin yoxlamaq kimi kimyəvi analiz üsulları qədim misirlilərə məlum imiş.16-ci əsrdə italiya alimi V.Birinqççio və alman alimi Q.Aqrikola ilk dəfə olmaq etibarı ilə ətraflı və ardıcıl “quru üsul” analizi tərtib etmişlər. Qədim rus dövlətində dəmir və misin əridilməsi, müxtəlif ərintilərin, şüşənin hazırlanması üsulları və tətbiqi məlum idi. 1581-ci ildə İvan Qroznunun təşəbbüsü ilə Moskvada ilk aptek açılır. O zaman aptekler istehsal olunan maddələrin və filizin analizi ilə məşğul olmaq vəzifəsini daşıyırdı. I Pyotr vaxtında Moskvada 8 belə aptek varidi. Kimyəvi analizin böyük əhəmiyyətə malik olmasını başa düşən I Pyotr 1720-ci ildə Peterburqda ilk texniki kimyəvi laboratoriyası təsis edir, burada filiz və tikinti materiallaı analiz edilməyə başlayır. 1725-ci ildə Rusiyada elmlər akademiyası təsis edilir. Bununla əlaqədar olaraq XVIII əsrin ortalarında Rusiyada kimya elminin yaradılması Lomonosovun adı ilə bağlıdır. Lomonosovun fəaliyyəti analitik kimyanın inkişafına və onun tədqiqat üsullarının genişlənməsinə böyük təsir göstərmişdir. Lomonosovun analitik kimyaya və metallurgiyaya gostərdiyi ən böyük xidmətlərindən biri onun “metallurgiyanın və ya filiz işlərinin ilk əsasları” adlı kitabını yazması olmuşdur. Kimyəvi analizin inkişafı və onun təkmilləşdirilməsi sahəsində xarici olkə alimlərinin də böyük xidmətləri olmuşdur. Hətta “analiz” sözünün özü eramızdan əvvəl V və VI əsrlərdə yunan filosoflarından qalmışdır. Hələ 1661- ci ildə Robert Boyl ” skeptik kimya” adlı əsərində kimyəvi analizdən danışaraq göstərmişdir ki, onun vasitəsilə bəsit maddələri təbii məhsullardan ayırmaq olar. Boyl göstərmişdir ki, bu və ya başqa maddəni həll etmək sonra da axtarılan maddə ilə çöküntü və ya rəngli maddə əmələ gətirən bir reaktiv əlavə etməklə onu təyin etmək olar. Həmin üsulu Boyl “kimyəvi analiz” adlandırmışdır.
İsveçrə alimi T.Berqman və Şeyelle kimyəvi analizin inkişafında böyük rol oynamışdır. İlk dəfə olaraq Berqman lehim borusu vasitəsilə “Quru analiz” üsullarını ümumiləşdirmiş və analizin “yaş üsuluna” aid bir sıra reaksiyalar təklif etmişdir. Şeyelle həmçinin bir sıra yeni element və birləşmələri analitik üsullarla kəşf etmişdir. Vəsfi və miqdari analiz üsullari habelə elektroliz üsulu XIX əsrin əvvələrində xrom, torium, silisium, natrium və s kimi elementler kəşf edilmişdir. Həmin dövrdə analitik üsul ilə, yeni elementlərin axtarışı sahəsində böyük işlər aparılmışdır. 1816-cı ildə Fransa kimyaçısı E.J.Tenar ilk dəfə olaraq vəsfi analizin ardıcıl prinsiplərini hazırlamışdır. XIX əsrin I yarısında miqdari analiz üsulları sürətlə inkişaf etməyə başlayır. 1824-1828-ci illərdə Fransa alimi Gey-Lüssak həcmi analizi yaratmışdır. Böyük rus kimyaçıları Mendeleyevin, Menşutkinin, Çuqayevin, Tananayevin və Zolotovun analitik kimyanın inkişafında böyük rolu olmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, hazırda bizim olkədə onlarla elmi tədqiqat institutlarında və yüzlərlə kimya, metallurgiya laboratoriyalarında kimyaçı analitiklər çalışır.
Mənbə
Kleşkov. A.P. Analitik kimyanıın əsasları Moskva kim. 1970 , 471 s
Prays V. Analitik atom-absorbsiya spektroskopiya. M.Mir 1976 s. 355.
Avqust 26, 2021
analitik, kimyanın, inkişaf, tarixi, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, analitik, kimyanın, tarixi, çox, qədimdir, bəzi, xammal, hazır, məhsulların, tərkibini, vəsfi, cəhətdə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Analitik kimyanin inkisaf tarixi Analitik kimyanin tarixi cox qedimdir Bezi xammal ve hazir mehsullarin terkibini vesfi cehetden teyin etmek usullari hele eramizdan evvel cox evvelki dovrlere aiddir Demir mis qurgusun ve s kimi metallari onlarin filizlerden istehsal etmeyi gilden hazirlanmasi ve onlarin uzerine muxtelif rengli arnamentlerin cekilmesini kesf eden insanlar evvelce onlari sinaqdan kecirmis sonra ise nisbeten genis miqyasda tetbiq etmeye baslamislar Qizil ve gumusun temizlik derecesinin yoxlamaq kimi kimyevi analiz usullari qedim misirlilere melum imis 16 ci esrde italiya alimi V Birinqccio ve alman alimi Q Aqrikola ilk defe olmaq etibari ile etrafli ve ardicil quru usul analizi tertib etmisler Qedim rus dovletinde demir ve misin eridilmesi muxtelif erintilerin susenin hazirlanmasi usullari ve tetbiqi melum idi 1581 ci ilde Ivan Qroznunun tesebbusu ile Moskvada ilk aptek acilir O zaman aptekler istehsal olunan maddelerin ve filizin analizi ile mesgul olmaq vezifesini dasiyirdi I Pyotr vaxtinda Moskvada 8 bele aptek varidi Kimyevi analizin boyuk ehemiyyete malik olmasini basa dusen I Pyotr 1720 ci ilde Peterburqda ilk texniki kimyevi laboratoriyasi tesis edir burada filiz ve tikinti materiallai analiz edilmeye baslayir 1725 ci ilde Rusiyada elmler akademiyasi tesis edilir Bununla elaqedar olaraq XVIII esrin ortalarinda Rusiyada kimya elminin yaradilmasi Lomonosovun adi ile baglidir Lomonosovun fealiyyeti analitik kimyanin inkisafina ve onun tedqiqat usullarinin genislenmesine boyuk tesir gostermisdir Lomonosovun analitik kimyaya ve metallurgiyaya gosterdiyi en boyuk xidmetlerinden biri onun metallurgiyanin ve ya filiz islerinin ilk esaslari adli kitabini yazmasi olmusdur Kimyevi analizin inkisafi ve onun tekmillesdirilmesi sahesinde xarici olke alimlerinin de boyuk xidmetleri olmusdur Hetta analiz sozunun ozu eramizdan evvel V ve VI esrlerde yunan filosoflarindan qalmisdir Hele 1661 ci ilde Robert Boyl skeptik kimya adli eserinde kimyevi analizden danisaraq gostermisdir ki onun vasitesile besit maddeleri tebii mehsullardan ayirmaq olar Boyl gostermisdir ki bu ve ya basqa maddeni hell etmek sonra da axtarilan madde ile cokuntu ve ya rengli madde emele getiren bir reaktiv elave etmekle onu teyin etmek olar Hemin usulu Boyl kimyevi analiz adlandirmisdir Isvecre alimi T Berqman ve Seyelle kimyevi analizin inkisafinda boyuk rol oynamisdir Ilk defe olaraq Berqman lehim borusu vasitesile Quru analiz usullarini umumilesdirmis ve analizin yas usuluna aid bir sira reaksiyalar teklif etmisdir Seyelle hemcinin bir sira yeni element ve birlesmeleri analitik usullarla kesf etmisdir Vesfi ve miqdari analiz usullari habele elektroliz usulu XIX esrin evvelerinde xrom torium silisium natrium ve s kimi elementler kesf edilmisdir Hemin dovrde analitik usul ile yeni elementlerin axtarisi sahesinde boyuk isler aparilmisdir 1816 ci ilde Fransa kimyacisi E J Tenar ilk defe olaraq vesfi analizin ardicil prinsiplerini hazirlamisdir XIX esrin I yarisinda miqdari analiz usullari suretle inkisaf etmeye baslayir 1824 1828 ci illerde Fransa alimi Gey Lussak hecmi analizi yaratmisdir Boyuk rus kimyacilari Mendeleyevin Mensutkinin Cuqayevin Tananayevin ve Zolotovun analitik kimyanin inkisafinda boyuk rolu olmusdur Qeyd etmek lazimdir ki hazirda bizim olkede onlarla elmi tedqiqat institutlarinda ve yuzlerle kimya metallurgiya laboratoriyalarinda kimyaci analitikler calisir Menbe RedakteKleskov A P Analitik kimyaniin esaslari Moskva kim 1970 471 s Poluektov N S Alovli fotometriya analiz usulu M Kimya 1967 Prays V Analitik atom absorbsiya spektroskopiya M Mir 1976 s 355 Menbe https az wikipedia org w index php title Analitik kimyanin inkisaf tarixi amp oldid 4319317, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
