Albıs - Türk mədəniyyətində cadugər. Albız, Albas, Alpas və monqolcada Almas, Anadoluda "Alkarısı" olaraq da bilinər. Albastıya səbəb olan qırmızı rəngli pis varlıq. Çirkin, saçları dağınıq, gözləri qanlı, uzun dırnaqlı, uzun boylu, çox qüvvətli olaraq təyin olunar. Dəvəylə güləşə biləcək qədər uzun olduğu deyilər. Qırmızı paltarlar geyər. Bəzi əfsanələrdə bir küpün içinə girərək orada yaşayır. Bəzən də çay kənarlarındakı kimsəsiz bölgələrdə və ya boş ağac kovuklarında yaşadığı deyilər. İri gözlüdür. Çox çox sayda ağır, dəmir bəzək vardır. Ən sevdiyi şey atların yalını hörməkdir. Tutmaq üçün paltarına və ya özünə iri bir iynə saplamaq lazımdır. Dəmirdən və dəmirçi qorxar. Lohusalara müsəllət olar və ölümlərinə səbəb olar. Qorunmaq üçün zahıların otaqlarında dəmir əşya alınır. Pislik etməkdən zövq alar. Etdiyi pisliklər albasmak təbiri ilə izah edilər. Ayaqları tərs olaraq təsvir edilir. Onunla danışan kam nə desə tərsini edər. Quyuya girərək itər. Bəzən də iynə batırılınca su olub bir quyuya doğru axar. uzun boylu, uzun barmaq və dırnaqlı, dağınıq saçlı, yağlı bədənli, əl və ayaqları kiçik, bir dodağı yerdə, bir dodağı göydə, çılpaq gəzən, döşlərindən birini geriyə atmış, təpəsində gözü olan çox çirkin, al köynək geyən bu varlıq Muğlada dənizdən çıxan və yalqız uşaqları oğurlayaraq dalğaların dibindəki evinə aparan bir qadın olaraq təsvir edilir. Gökçe Muncuk (Mavi Muncuq)dan çox qorxar, ki, gözmuncuğu anlayışının kökündə bu anlayış var. Monqolca mənası küp içinə girməyi də ehtiva edər. Buna bağlı olaraq küpləri içində saxlandığı fikri də var. Ağzında sehrli bir daş olan bir quş qılığına girə bilər. Öləcəyini anladığında özünü yaralar və axan qanından bir müddət sonra yeni bir Albıs doğular. Çeçen dilinə "Almaz" olaraq keçmişdir. Türklərdəki "Hal Ana" və Monqol "Gal Ana" (Atəş Ana) tamlamasıyla də əlaqəlidir. Şumerlerdeki Al Tanrısı ilə də əlaqəlidir. Bolqarlarda şeytan Ala olaraq adlandırılar. Şumerlərə görə insanların sinəsinə zərər verməkdə və nəfəsini kəsməkdən və bəla hopdurmaqdadır. Hıbılık adı verilən bir varlıq da Albısın xüsusiyyətlərini daşıyır. Bundan başqa Qızıl Albıs olaraq da bilinən bu aktivin iki növü daha vardır; Sarı Albıs və Qara Albıs.
Sarı Albıs: "Sarısaç" olaraq da bilinər. Sarışın bir qadın görünüşündədir. Pislikdə Qırmızı Albısa görə bir az daha aşağı səviyyədədir. Ölümcül deyil. Keçi və ya Tülkü donuna bürünə bilər. Verdiyi zərərlər Sarıbasmak təbiri ilə qarşılanır. Sarı geyimlər geyər. Sarıhummaya (qızdırma) səbəb olar. Şarlatanlıq istiqaməti ağırlıq təşkil edər, daha oynaqdır. Aldadacağı adamı cilvələrlə özünə çəkər. Dünyadakı ən gözəl qadından daha gözəl bir görünüşə sahib ola bilər. Şəhvətli və acgöz bir xarakterdədir. Yaratdığı xəstəlik "Sarı Çap etmək" təbiriylə ifadə edilir.
Kara Albıs: "Qarasaç" olaraq da bilinər. Əsmər, tünd olan bir qadındır. Daha ciddi və ciddi bir görünüşə malikdir. Ancaq daha aldadıcı və işvəkardır. Verdiyi zərərlər Qırmızı Albıs'a görə daha ölümcüldür. Nadir olaraq rast gəlinir. Qarabasmaq təbiri bu Albısın etdiyi pisliklər üçün. Qara geyimlər geyər. Karahummaya səbəb olar. Çaqqal və ya kaftar qılığına girə bilər. Yaratdığı xəstəlik "qara çap etmək" təbiriylə ifadə edilir. Və bu vəziyyət kabuslarla də əlaqədardır.( Bir sözlə uzun boylu olmaq heç də yaxşı deyil ssn)
Etimologiya
(Al) kökündən törəmişdir. Aldatmaq, aldatmaq və qırmızı rəng mənalarını ehtiva edər. Monqolca kökündə isə Al-Hal bənzəməsinə əlavə olaraq "Qal" (od) mənası da vardır. Yenə monqolcada Halah hərəkəti yandırmaq deməkdir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Newton, Michael (2005). "Almas/Almasti". Encyclopedia of Cryptozoology: A Global Guide. McFarland & Company, Inc. p. 19. ISBN 0-7864-2036-7.
September 25, 2021
albıs, türk, mədəniyyətində, cadugər, albız, albas, alpas, monqolcada, almas, anadoluda, alkarısı, olaraq, bilinər, albastıya, səbəb, olan, qırmızı, rəngli, varlıq, çirkin, saçları, dağınıq, gözləri, qanlı, uzun, dırnaqlı, uzun, boylu, çox, qüvvətli, olaraq, t. Albis Turk medeniyyetinde caduger Albiz Albas Alpas ve monqolcada Almas Anadoluda Alkarisi olaraq da biliner Albastiya sebeb olan qirmizi rengli pis varliq Cirkin saclari daginiq gozleri qanli uzun dirnaqli uzun boylu cox quvvetli olaraq teyin olunar Deveyle gulese bilecek qeder uzun oldugu deyiler Qirmizi paltarlar geyer Bezi efsanelerde bir kupun icine girerek orada yasayir Bezen de cay kenarlarindaki kimsesiz bolgelerde ve ya bos agac kovuklarinda yasadigi deyiler Iri gozludur Cox cox sayda agir demir bezek vardir En sevdiyi sey atlarin yalini hormekdir Tutmaq ucun paltarina ve ya ozune iri bir iyne saplamaq lazimdir Demirden ve demirci qorxar Lohusalara musellet olar ve olumlerine sebeb olar Qorunmaq ucun zahilarin otaqlarinda demir esya alinir Pislik etmekden zovq alar Etdiyi pislikler albasmak tebiri ile izah ediler Ayaqlari ters olaraq tesvir edilir Onunla danisan kam ne dese tersini eder Quyuya girerek iter Bezen de iyne batirilinca su olub bir quyuya dogru axar uzun boylu uzun barmaq ve dirnaqli daginiq sacli yagli bedenli el ve ayaqlari kicik bir dodagi yerde bir dodagi goyde cilpaq gezen doslerinden birini geriye atmis tepesinde gozu olan cox cirkin al koynek geyen bu varliq Muglada denizden cixan ve yalqiz usaqlari ogurlayaraq dalgalarin dibindeki evine aparan bir qadin olaraq tesvir edilir Gokce Muncuk Mavi Muncuq dan cox qorxar ki gozmuncugu anlayisinin kokunde bu anlayis var Monqolca menasi kup icine girmeyi de ehtiva eder Buna bagli olaraq kupleri icinde saxlandigi fikri de var Agzinda sehrli bir das olan bir qus qiligina gire biler Oleceyini anladiginda ozunu yaralar ve axan qanindan bir muddet sonra yeni bir Albis dogular Cecen diline Almaz olaraq kecmisdir Turklerdeki Hal Ana ve Monqol Gal Ana Ates Ana tamlamasiyla de elaqelidir Sumerlerdeki Al Tanrisi ile de elaqelidir Bolqarlarda seytan Ala olaraq adlandirilar Sumerlere gore insanlarin sinesine zerer vermekde ve nefesini kesmekden ve bela hopdurmaqdadir Hibilik adi verilen bir varliq da Albisin xususiyyetlerini dasiyir Bundan basqa Qizil Albis olaraq da bilinen bu aktivin iki novu daha vardir Sari Albis ve Qara Albis Sari Albis Sarisac olaraq da biliner Sarisin bir qadin gorunusundedir Pislikde Qirmizi Albisa gore bir az daha asagi seviyyededir Olumcul deyil Keci ve ya Tulku donuna burune biler Verdiyi zererler Saribasmak tebiri ile qarsilanir Sari geyimler geyer Sarihummaya qizdirma sebeb olar Sarlatanliq istiqameti agirliq teskil eder daha oynaqdir Aldadacagi adami cilvelerle ozune ceker Dunyadaki en gozel qadindan daha gozel bir gorunuse sahib ola biler Sehvetli ve acgoz bir xarakterdedir Yaratdigi xestelik Sari Cap etmek tebiriyle ifade edilir Kara Albis Qarasac olaraq da biliner Esmer tund olan bir qadindir Daha ciddi ve ciddi bir gorunuse malikdir Ancaq daha aldadici ve isvekardir Verdiyi zererler Qirmizi Albis a gore daha olumculdur Nadir olaraq rast gelinir Qarabasmaq tebiri bu Albisin etdiyi pislikler ucun Qara geyimler geyer Karahummaya sebeb olar Caqqal ve ya kaftar qiligina gire biler Yaratdigi xestelik qara cap etmek tebiriyle ifade edilir Ve bu veziyyet kabuslarla de elaqedardir Bir sozle uzun boylu olmaq hec de yaxsi deyil ssn Etimologiya Redakte Al kokunden toremisdir Aldatmaq aldatmaq ve qirmizi reng menalarini ehtiva eder Monqolca kokunde ise Al Hal benzemesine elave olaraq Qal od menasi da vardir Yene monqolcada Halah hereketi yandirmaq demekdir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Newton Michael 2005 Almas Almasti Encyclopedia of Cryptozoology A Global Guide McFarland amp Company Inc p 19 ISBN 0 7864 2036 7 Menbe https az wikipedia org w index php title Albis amp oldid 3547458, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
