fbpx
Wikipedia

Aksı rayonu

Aksı rayonu (qırğ. Аксы району) — Qırğızıstan Respublikasının Cəlalabad vilayətinin inzibati vahidi. İnzibati mərkəzi Kerben şəhəridir.

Aksı rayonu

41°30′ şm. e. 71°45′ ş. u.


Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 29 oktyabr 1935
Sahəsi
  • 4.578 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 113.010 nəf. (2009)

Tarixi

Bu rayon 29 oktyabr 1935-ci ildə Taş-Kumir rayonu olaraq qurulmuşdur. 16 noyabr 1942-ci ildə adı Cangi-Col rayonu olaraq dəyişdirilir və 6 mart 1992-ci ilə qədər bu adı daşıyır. 29 oktyabr 1958-ci ildə Karvan rayonu Cangi-Col brayonuna birləşdirilir. 1990-cı ilə qədər Oş vilayətinin bir hissəsi olur.

Coğrafiyası

Rayon vilayət mərkəzindən - Cəlalabad şəhərindən şimal-qərbdə, dəniz səviyyəsindən 1200 metr yüksəklikdə, Fərqanə vadisinin şimal kənarında yerləşir.

Aksı rayonu Özbəkistanın Nəməngan vilayəti 4 rayonu (Yeni-Kurqan, Çartak, Uyçin və Üç-Kurqan) ilə həmsərhəddir. Aksı rayonunun Özbəkistan Respublikası ilə sərhədinin uzunluğu 142 km-dir.

Rayon ərazisində (Qərbi Tyan-Şan) aşağıdakılar qurulmuşdur və hazırda fəaliyyət göstərir:

Avletim-Ata Dövlət Təbii Parkı,

Arkıt meşə təsərrüfatı müəssisəsi (1939-cu ildə qurulmuşdur),

Padışat Dövlət Qoruğu,

Sarı-Çələk Dövlət Biosfer Qoruğu,

Ryazan-Say Nəbatat Qoruğu,

Çel-Tiybes botanika qoruğu,

Baltır-Xan meşə qoruğu,

"Qayalar Qara-Ciqaç" hidrogeoloji qoruğu (təbii abidə),

həmçinin qayaüstü təsvirlərin əks olunduğu tarixi bir abidə (Taş-Kemyur qrupu).

Əhali

Qırğızıstanda aparılan 2009-cu il siyahıyaalınmasına görə, qırğızlar rayonun 113 010 sakinindən 107 447 nəfərini (ya da 95,1%), özbəklər 4802 nəfərni və ya 4,2%-ni, ruslar 305 nəfər və ya 0,3%-ni təşkil edir.

Mübahisəli ərazilər

Aksı rayonunun Özbəkistanla dövlət sərhəd hissəsində, ümumi sahəsi 513 hektar olan 8 mübahisəli ərazi var. Sərhədlərin qeyri-müəyyənliyi iki respublika vətəndaşları arasındakı qarşıdurmaların əsas səbəbidir.

16-18 mart 2002-ci il tarixlərində Aksı rayonunda əhali ilə hüquq-mühafizə orqanları arasında toqquşmalar baş vermişdir. Əhalinin tələblərindən biri də Qırğızıstan-Çin dövlət sərhədi haqqında 1999-cu ildə imzalanan müqavilənin təsdiq edilməsindən imtina edilməsidir.

Son vaxtlar bölgədəki maddi rifah səviyyəsinin aşağı olması səbəbindən əhalinin həm ölkənin şimalına, həm də Rusiyaya kütləvi axını olmuşdur.

İstinadlar

  1. . — С. 8.
  2. . — С. 18.
  3. Молодежь покидает юг Кыргызстана

aksı, rayonu, qırğ, Аксы, району, qırğızıstan, respublikasının, cəlalabad, vilayətinin, inzibati, vahidi, inzibati, mərkəzi, kerben, şəhəridir, ölkə, qırğızıstantarixi, coğrafiyasıyaradılıb, oktyabr, 1935sahəsi, saat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, nəf, 2009, münd. Aksi rayonu qirg Aksy rajonu Qirgizistan Respublikasinin Celalabad vilayetinin inzibati vahidi Inzibati merkezi Kerben seheridir Aksi rayonu41 30 sm e 71 45 s u Olke QirgizistanTarixi ve cografiyasiYaradilib 29 oktyabr 1935Sahesi 4 578 km Saat qursagi UTC 06 00EhalisiEhalisi 113 010 nef 2009 Mundericat 1 Tarixi 2 Cografiyasi 3 Ehali 4 Mubahiseli eraziler 5 IstinadlarTarixi RedakteBu rayon 29 oktyabr 1935 ci ilde Tas Kumir rayonu olaraq qurulmusdur 1 16 noyabr 1942 ci ilde adi Cangi Col rayonu olaraq deyisdirilir ve 6 mart 1992 ci ile qeder bu adi dasiyir 2 29 oktyabr 1958 ci ilde Karvan rayonu Cangi Col brayonuna birlesdirilir 1990 ci ile qeder Os vilayetinin bir hissesi olur Cografiyasi RedakteRayon vilayet merkezinden Celalabad seherinden simal qerbde deniz seviyyesinden 1200 metr yukseklikde Ferqane vadisinin simal kenarinda yerlesir Aksi rayonu Ozbekistanin Nemengan vilayeti 4 rayonu Yeni Kurqan Cartak Uycin ve Uc Kurqan ile hemserheddir Aksi rayonunun Ozbekistan Respublikasi ile serhedinin uzunlugu 142 km dir Rayon erazisinde Qerbi Tyan San asagidakilar qurulmusdur ve hazirda fealiyyet gosterir Avletim Ata Dovlet Tebii Parki Arkit mese teserrufati muessisesi 1939 cu ilde qurulmusdur Padisat Dovlet Qorugu Sari Celek Dovlet Biosfer Qorugu Ryazan Say Nebatat Qorugu Cel Tiybes botanika qorugu Baltir Xan mese qorugu Qayalar Qara Ciqac hidrogeoloji qorugu tebii abide hemcinin qayaustu tesvirlerin eks olundugu tarixi bir abide Tas Kemyur qrupu Ehali RedakteQirgizistanda aparilan 2009 cu il siyahiyaalinmasina gore qirgizlar rayonun 113 010 sakininden 107 447 neferini ya da 95 1 ozbekler 4802 neferni ve ya 4 2 ni ruslar 305 nefer ve ya 0 3 ni teskil edir Mubahiseli eraziler RedakteAksi rayonunun Ozbekistanla dovlet serhed hissesinde umumi sahesi 513 hektar olan 8 mubahiseli erazi var Serhedlerin qeyri mueyyenliyi iki respublika vetendaslari arasindaki qarsidurmalarin esas sebebidir 16 18 mart 2002 ci il tarixlerinde Aksi rayonunda ehali ile huquq muhafize orqanlari arasinda toqqusmalar bas vermisdir Ehalinin teleblerinden biri de Qirgizistan Cin dovlet serhedi haqqinda 1999 cu ilde imzalanan muqavilenin tesdiq edilmesinden imtina edilmesidir Son vaxtlar bolgedeki maddi rifah seviyyesinin asagi olmasi sebebinden ehalinin hem olkenin simalina hem de Rusiyaya kutlevi axini olmusdur 3 Istinadlar Redakte Izmeneniya v ATD Kirgizii S 8 Izmeneniya v ATD Kirgizii S 18 Molodezh pokidaet yug KyrgyzstanaMenbe https az wikipedia org w index php title Aksi rayonu amp oldid 6065303, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.