Abaxan - Türk mifologiyasında əfsanəvi xaqan. Aba Xan (Ayı Xaqan) ve ya Apa Xan, Abakan (Abağan, Abığan) Xan olaraq da bilinər. Abakan boyunun və Hakaslar'ın atası olaraq qəbul edilir. Qızıl Göl'de yaşadığına inanılır. Yağmur yağdırdığı və Altayların qoruduğu inancı məşhurdur. Bir söz-söhbətə görə Abakan çayının adı, sahilində yaşayan Aba Xan ("Ayı Xan") adlı bir döyüşçünün atıyla birlikdə bu çayın sularında boğulması səbəbiylə verilmişdir. Keçmişdə Abakanların atalarının və ongunlarının (totemlerinin) ayı olması ilə əlaqəli bir yanaşmadır. Ayı Xakaslarda müqəddəs və nəslindən gəlinən bir heyvan olaraq görülər. Xakaslar da Abakan Xanın bu çayın qaynağında yaşadığını və qoruyuculuğunu etdiyini düşünürlər. Abakan Xanın atıyla çayın bir sahilindən digər sahilinə atladığı izah edilər. Kiçik Abakan və Böyük Abakan çaylarının qovuşduğu yerdə ayıya bənzər formalı qayalar vardır.
Etimologiya
(Ab / Ap / Ay / Av / Az) kökündən törəmişdir. Söz mənası Ayı Xan və ya ayı qanı deməkdir. Bundan başqa əlaqəsi olan "Apartmak" və "Azmak" hərəkətlərində olduğu kimi bu kökdən gələn sözlərdə böyüklük və şiddət məzmunu var. Abi (böyük qardaş) və Aba / Apa (ata, baba) mənaları da yenə bu adla əlaqəlidir. Köhnə Monqol ilə Mançuca'da Aba və Köhnə Türkcədə "Av" sözləri ov, ovlanmaq mənalarını da saxlayar. Anadolu Türkcəsində Abakan sözü comərd, şərəfli, şərəfli mənalarına gəlir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Xarici keçidlər
Mitolojik Irmaklar (türk.)
Asya’nın Ortasında Bir Dağ Çiçeği, Timur Davletov, 2008 2010-03-05 at the Wayback Machine(türk.)
Mart 31, 2022
abaxan, türk, mifologiyasında, əfsanəvi, xaqan, ayı, xaqan, abakan, abağan, abığan, olaraq, bilinər, abakan, boyunun, hakaslar, atası, olaraq, qəbul, edilir, qızıl, göl, yaşadığına, inanılır, yağmur, yağdırdığı, altayların, qoruduğu, inancı, məşhurdur, söz, sö. Abaxan Turk mifologiyasinda efsanevi xaqan Aba Xan Ayi Xaqan ve ya Apa Xan Abakan Abagan Abigan Xan olaraq da biliner Abakan boyunun ve Hakaslar in atasi olaraq qebul edilir Qizil Gol de yasadigina inanilir Yagmur yagdirdigi ve Altaylarin qorudugu inanci meshurdur Bir soz sohbete gore Abakan cayinin adi sahilinde yasayan Aba Xan Ayi Xan adli bir doyuscunun atiyla birlikde bu cayin sularinda bogulmasi sebebiyle verilmisdir Kecmisde Abakanlarin atalarinin ve ongunlarinin totemlerinin ayi olmasi ile elaqeli bir yanasmadir Ayi Xakaslarda muqeddes ve neslinden gelinen bir heyvan olaraq goruler Xakaslar da Abakan Xanin bu cayin qaynaginda yasadigini ve qoruyuculugunu etdiyini dusunurler Abakan Xanin atiyla cayin bir sahilinden diger sahiline atladigi izah ediler Kicik Abakan ve Boyuk Abakan caylarinin qovusdugu yerde ayiya benzer formali qayalar vardir Etimologiya Redakte Ab Ap Ay Av Az kokunden toremisdir Soz menasi Ayi Xan ve ya ayi qani demekdir Bundan basqa elaqesi olan Apartmak ve Azmak hereketlerinde oldugu kimi bu kokden gelen sozlerde boyukluk ve siddet mezmunu var Abi boyuk qardas ve Aba Apa ata baba menalari da yene bu adla elaqelidir Kohne Monqol ile Mancuca da Aba ve Kohne Turkcede Av sozleri ov ovlanmaq menalarini da saxlayar Anadolu Turkcesinde Abakan sozu comerd serefli serefli menalarina gelir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Xarici kecidler RedakteMitolojik Irmaklar turk Asya nin Ortasinda Bir Dag Cicegi Timur Davletov 2008 Arxivlesdirilib 2010 03 05 at the Wayback Machine turk Menbe https az wikipedia org w index php title Abaxan amp oldid 5981135, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
