İshaq ibn Kundac əl-Xəzəri(Qundacığ) — Onun haqqında B.N.Zaxoder bunları yazmışdı: "Bu - IX əsrdə Ərəb xilafətinin qoşunlarının məşhur komandanı, xəzər əsillidir".
Ümumi məlumat
Ona həm də, İshaqın müasiri olan ərəb şairi Buhturinin panegiriki həsr olunub.
Şairin sözlərinə görə İshaq ibn Kudac, İraqda nail olduğu şərəfini, Xamlicdə(Ənci, ya da Bələncər) nail olduqlarına əlavə etdi. Buhturinin divanında onun tam adı verilir: İshaq ibn Kundac əl-Xəzəri.
IX əsr ərəb qaynaqlarında İshaq ibn Kundacinin adı Ərəb XilafətininMisir və Şam canişini kimi keçir. O saray intriqalarında xəlifəyə qarşı əl-Müvəffəqin tərəfində yer alır.
Fəaliyəti
Öz soydaşı Diyarbəkir canişini Məhəmməd əl-Afşinla, Humaraveyhə qarşı çıxır, Dəməşq, Hələb, Dims və Antakyanı tutur. Sonralar o Afşinlə əlaqəni qırır və öz rəqibi özü kimi türk əsilli Əhməd ibn Tulunun oğlu Humaraveyhlə ittifaqa girir. 888-ci ildə bu iki sərkərdənin qüvvələri Dəməşq yaxınlığındakı Seniyet əl-Ukab adlı yerdə Afşinin qoşunları ilə toqquşur. Afşin darmadağın edilir və Bağdada xəlifə əl-Müvəffəqin yanına qaçır. İshaq ibn Kundac bir müddət Yusif İbn Əbu Sacın böyük qardaşı Məhəmməd ibn Əbu Sac Divdadla ittifaqda olur.
Mənşəyi
Dar etnik mənsubiyəti barədə alimlər tərəfindən ən müxtəlif ehtimallar edilir. Bir sıra araşdırmaçı(.N.Zaxoder,V. Minorski və b.) onun atasının adına Kundac/Kundacığ diqqət yetirir və onu k.nd.r.. termini(titulu) ilə bağlayırlar. Sonuncunu V.F.Minorski, Turan ordusunda xaqanın sağında , "Şahnəmədə" tapır. Bu adın başqa eyniləşdirmələri də var: "k.nde"(Defremeri), "kuda" (F. Ekxart), "köndür xaqan","k.nd.r.-xaqan"(O.Qolden) Aydın olur ki, İshaqın atasının adı, Kundac, onun xəzər xaqanına yaxın olmasını göstərir. Polşa türkoloqu A.Zayançkovski bu adı "başçı"," hakim" kimi. E.Radlov və P.Qolden -"inzibatçı",A. Donuk - "hərbi nazir" kimi tərcümə edirlər. Biz isə ən inandırıcı kimi Kazan professoru R.Q.Axmetyanovun etimoloqiyasını hesab edirik. O bu adı "kündə,küntə"(türk dillərində o cümlədən qumuq dilində-gündeş) "favorit", "rəqib" adı ilə bağlayır və bunu, "böyük knyaz", "saray naziri","hofmeyster" anlamında olan çinli künqtac(xuntayci-dən) termininə aparır.
Məlum olduğu kimi "xəzərlərdə yüksək rütbəliləri adla çağırma qəbul edilməmişdir...Tutullar və rütbələr xüsusi adlar kimi işlənirdi. Şimali Qafqaz türklərində sonrakı dönəmlərdə də bu Kontayci/Kuntayci kimi işlənib.
O ki qaldı, Buhturinin dediyi İshaqın Hamlic və Bələncərdə aldığı şərəfə, bir şey deyə bilmərik. Ancaq aydındır ki: 9-cu əsrin sonunda İshaq ibn Kundaci əl-Xəzəri xəlifənin xidmətində olanda, hər iki qədim Xəzər elinin mərkəzi öz əhəmiyətini itirməmişdilər. Ola bilsin ki, İshaq ərəb xəlifələrinə xidmətindən əvvəl xəzər xaqanının qoşunlarının komandanlarından biri olub. İstənilən halda aydındır ki Qafqaz Hun eli və onun paytaxtı Varaçan onun əcdadlarının vətəni idi.
Mənbə
Ənvər Çingizoğlu, Abbasilər dövründə türklər, Bakı:Mütərcim, 2015, 408 səh.
- İshaq ibn Kundac əl-Xəzəri
İstinadlar
См.: Б.Н. Заходер. Указ. соч.С..173)
(Bax: E.Merçil. Müsliman -Türk Dövlətləri Tarixi. Ankara. 1991. səh. 6).
Sobernheim 1987, p. 973. Jump up ^ Fields 1987, p. 145.
Bax.:Zaxoder B.N. qeyd edilən əsəri. səh. 227
См.: Р.Г. Ахметьянов.0бщая лексика материальной культуры народов Среднего Поволжья. М. 1989. С.166
См.: В.Гукасян. Тюркизмы в "Истории албан" Моисея Утийского // Структура и история тюркских языков.М.1971.с.247
ishaq, kundac, xəzəri, qundacığ, onun, haqqında, zaxoder, bunları, yazmışdı, əsrdə, ərəb, xilafətinin, qoşunlarının, məşhur, komandanı, xəzər, əsillidir, mündəricat, ümumi, məlumat, fəaliyəti, mənşəyi, mənbə, istinadlar, həmçin, baxümumi, məlumat, redaktəona, . Ishaq ibn Kundac el Xezeri Qundacig Onun haqqinda B N Zaxoder bunlari yazmisdi Bu IX esrde Ereb xilafetinin qosunlarinin meshur komandani xezer esillidir 1 Mundericat 1 Umumi melumat 2 Fealiyeti 3 Menseyi 4 Menbe 5 Istinadlar 6 Hemcin baxUmumi melumat RedakteOna hem de Ishaqin muasiri olan ereb sairi Buhturinin panegiriki hesr olunub Sairin sozlerine gore Ishaq ibn Kudac Iraqda nail oldugu serefini Xamlicde Enci ya da Belencer nail olduqlarina elave etdi Buhturinin divaninda onun tam adi verilir Ishaq ibn Kundac el Xezeri IX esr ereb qaynaqlarinda Ishaq ibn Kundacinin adi Ereb Xilafetinin Misir ve Sam canisini kimi kecir O saray intriqalarinda xelifeye qarsi el Muveffeqin terefinde yer alir 2 Fealiyeti RedakteOz soydasi Diyarbekir canisini Mehemmed el Afsinla Humaraveyhe qarsi cixir Demesq Heleb Dims ve Antakyani tutur Sonralar o Afsinle elaqeni qirir ve oz reqibi ozu kimi turk esilli Ehmed ibn Tulunun oglu Humaraveyhle ittifaqa girir 888 ci ilde bu iki serkerdenin quvveleri Demesq yaxinligindaki Seniyet el Ukab adli yerde Afsinin qosunlari ile toqqusur Afsin darmadagin edilir ve Bagdada xelife el Muveffeqin yanina qacir Ishaq ibn Kundac bir muddet Yusif Ibn Ebu Sacin boyuk qardasi Mehemmed ibn Ebu Sac Divdadla ittifaqda olur 3 Menseyi RedakteDar etnik mensubiyeti barede alimler terefinden en muxtelif ehtimallar edilir Bir sira arasdirmaci N Zaxoder V Minorski ve b onun atasinin adina Kundac Kundacig diqqet yetirir ve onu k nd r termini titulu ile baglayirlar Sonuncunu V F Minorski Turan ordusunda xaqanin saginda Sahnemede tapir 4 Bu adin basqa eynilesdirmeleri de var k nde Defremeri kuda F Ekxart kondur xaqan k nd r xaqan O Qolden Aydin olur ki Ishaqin atasinin adi Kundac onun xezer xaqanina yaxin olmasini gosterir Polsa turkoloqu A Zayanckovski bu adi basci hakim kimi E Radlov ve P Qolden inzibatci A Donuk herbi nazir kimi tercume edirler Biz ise en inandirici kimi Kazan professoru R Q Axmetyanovun etimoloqiyasini hesab edirik O bu adi kunde kunte turk dillerinde o cumleden qumuq dilinde gundes favorit reqib adi ile baglayir ve bunu boyuk knyaz saray naziri hofmeyster anlaminda olan cinli kunqtac xuntayci den terminine aparir 5 Melum oldugu kimi xezerlerde yuksek rutbelileri adla cagirma qebul edilmemisdir Tutullar ve rutbeler xususi adlar kimi islenirdi 6 Simali Qafqaz turklerinde sonraki donemlerde de bu Kontayci Kuntayci kimi islenib O ki qaldi Buhturinin dediyi Ishaqin Hamlic ve Belencerde aldigi serefe bir sey deye bilmerik Ancaq aydindir ki 9 cu esrin sonunda Ishaq ibn Kundaci el Xezeri xelifenin xidmetinde olanda her iki qedim Xezer elinin merkezi oz ehemiyetini itirmemisdiler Ola bilsin ki Ishaq ereb xelifelerine xidmetinden evvel xezer xaqaninin qosunlarinin komandanlarindan biri olub Istenilen halda aydindir ki Qafqaz Hun eli ve onun paytaxti Varacan onun ecdadlarinin veteni idi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Abbasiler dovrunde turkler Baki Mutercim 2015 408 seh Ishaq ibn Kundac el XezeriIstinadlar Redakte Sm B N Zahoder Ukaz soch S 173 Bax E Mercil Musliman Turk Dovletleri Tarixi Ankara 1991 seh 6 Sobernheim 1987 p 973 Jump up Fields 1987 p 145 Bax Zaxoder B N qeyd edilen eseri seh 227 Sm R G Ahmetyanov 0bshaya leksika materialnoj kultury narodov Srednego Povolzhya M 1989 S 166 Sm V Gukasyan Tyurkizmy v Istorii alban Moiseya Utijskogo Struktura i istoriya tyurkskih yazykov M 1971 s 247Hemcin bax RedakteSuvar Tekin Itax Ebdulhemid Ibnu et Turki el Gili Fateh binu Xaqan Menbe https az wikipedia org w index php title Ishaq ibn Kundac el Xezeri amp oldid 3748568, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
