Çurular (vyet.Chu ru) — Vyetnam Sosialist Respublikasının cənubunda – Lamdonq və Txuanxay əyalətlərində yaşayan dağ tyamları qrupuna aid xalq. Vyetnamda rəsmi olaraq tanınmış 54 xalqdan biridir. Sayları təqribən 19 min nəfərdən çoxdur.
Bu xalq həm də tyurular, tyorular (özlərini "yeni torpaqları mənimsəyən adamlar" adlandırırlar), tyular, krular, kazolar adlanırlar.
Yayıldıqları ölkə
Əcdadları
Ehtimal edilir ki, çurular tyamlarla eyni əcdadlara malikdirlər. Çuruların rəvayətlərinə görə onların əcdadları vaxtilə Mərkəzi Vyetnamın sahilyanı ovalığında yaşamış, tyamlardan ayrılaraq Cənubi Vyetnamın dağlıq və dağətəyi rayonlarına köçmüşlər. Bəzi yerlərdə raqlaylar və koxolarla birlikdə yaşayırlar.
Fransız müstəmləkəsi dövründə Dalat ərazisində ən güclü dağlıq liderləri çurular idi.
Sayları
Sayları 1999-cu ildə 14,978 nəfər, 2009-cu ildə isə 19,314 nəfər olmuşdur.
Dilləri
Dilləri çuru dilidir. Bu dil Malay-Polineziya dilləri qrupuna aiddir. Çuru dili tyam və raqlay dillərinə yaxındır. Müstəmləkə dövründə latın əlifbası əsasında yazı yaradılmışdır. Vyetnam dili və yazısı, qismən də koxo dili yayılmışdır.
Məşğuliyyətləri
Ənənəvi məşğuliyyətləri kotan (qismən toxa), suvarma və dəmyə əkinçiliyi (çəltik, qarğıdalı, köküyumrular, maniok, qabaq və s.), maldarlıq (kəl, öküz, donuz, keçi, at), quşçuluq, yığıcılıq, ovçuluq və balıqçılıqdır. Sənətkarlıq sahələrindən qamış və bambukdan məişət əşyalarının hörülməsi, dəmirçilik və dulusçuluq inkişaf etmişdir.
Çuru xalqı 1907-ci ildə Touneh Han Danq tərəfindən iqtisadiyyata cəlb edilmişdir ki, nəticədə də bu xalq toxuculuq da daxil olmaqla bir sıra peşələri öyrənmişdir.
Rəhbərləri
Pley adlanan kənd icmalarına popley adlanan ağsaqqallar başçılıq etmiş, qru və ya yux adlanan şamanlar icmada böyük rol oynamışlar.
Qohumluğu ana xətti üzrə hesablanan böyük ailə 3–4-cü nəslədək üstünlük təşkil edir.
Nikah
Nikah matrilokaldır, elçilik yolu ilə evlənmək təklifini qızlar edirlər və nikah bağlandıqdan sonra iki həftə ər evində yaşayırlar. Varislik hüququ da qızlara məxsusdur. Dayının ailədə böyük roluvar. Kuzen nikahları və levirat nikah növləri geniş yayılmışdır.
Evləri
Ağac və bambukdan tikilmiş ənənəvi evləri yortacəsaslıdır. Uzunsov evlər yayılmışdır.
İnancları
Ənənəvi inancları əcdadların kultu, animizm, aqrar kultlardır. Musiqi və nəğmə folkloru, əfsanə və rəvayətlər qalmaqdadır. Ənənəvi inanclarını qoruyub saxlayırlar; amma bəzi yerlərdə xristianlıq da yayılmışdır.
İstinadlar
↑ . General Statistics Office of Vietnam: Central Population and Housing Census Steering Committee. June 2010. səh. 135. 18 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 November 2013.
Gerald Hickey, Sons of the Mountains: Ethnohistory of the Vietnamese Central Highlands to 1954, p. 316
Ədəbiyyat
Егорунин О. Е. Чуру // Народы и религии мира. М., 1999. С. 636—637. (rus.)
Xarici keçidlər
Review of a Churu folklore book[ölü keçid]
Chru Wordlist at the Austronesian Basic Vocabulary Database 2007-12-12 at the Wayback Machine
Mart 15, 2022
çurular, vyet, vyetnam, sosialist, respublikasının, cənubunda, lamdonq, txuanxay, əyalətlərində, yaşayan, dağ, tyamları, qrupuna, xalq, vyetnamda, rəsmi, olaraq, tanınmış, xalqdan, biridir, sayları, təqribən, nəfərdən, çoxdur, ümumi, sayı19, 2009, yaşadığı, ər. Curular vyet Chu ru Vyetnam Sosialist Respublikasinin cenubunda Lamdonq ve Txuanxay eyaletlerinde yasayan dag tyamlari qrupuna aid xalq 2 Vyetnamda resmi olaraq taninmis 54 xalqdan biridir Saylari teqriben 19 min neferden coxdur Curular Umumi sayi19 314 2009 1 Yasadigi eraziler VyetnamDilicuru diliBu xalq hem de tyurular tyorular ozlerini yeni torpaqlari menimseyen adamlar adlandirirlar tyular krular kazolar adlanirlar Yayildiqlari olke Mundericat 1 Ecdadlari 2 Saylari 3 Dilleri 4 Mesguliyyetleri 5 Rehberleri 6 Nikah 7 Evleri 8 Inanclari 9 Istinadlar 10 Edebiyyat 11 Xarici kecidlerEcdadlari RedakteEhtimal edilir ki curular tyamlarla eyni ecdadlara malikdirler Curularin revayetlerine gore onlarin ecdadlari vaxtile Merkezi Vyetnamin sahilyani ovaliginda yasamis tyamlardan ayrilaraq Cenubi Vyetnamin dagliq ve dageteyi rayonlarina kocmusler 2 Bezi yerlerde raqlaylar ve koxolarla birlikde yasayirlar Fransiz mustemlekesi dovrunde Dalat erazisinde en guclu dagliq liderleri curular idi Saylari RedakteSaylari 1999 cu ilde 14 978 nefer 2009 cu ilde ise 19 314 nefer 1 olmusdur Dilleri RedakteDilleri curu dilidir Bu dil Malay Polineziya dilleri qrupuna aiddir Curu dili tyam ve raqlay dillerine yaxindir Mustemleke dovrunde latin elifbasi esasinda yazi yaradilmisdir Vyetnam dili ve yazisi qismen de koxo dili yayilmisdir 2 Mesguliyyetleri RedakteEnenevi mesguliyyetleri kotan qismen toxa suvarma ve demye ekinciliyi celtik qargidali kokuyumrular maniok qabaq ve s maldarliq kel okuz donuz keci at qusculuq yigiciliq ovculuq ve baliqciliqdir Senetkarliq sahelerinden qamis ve bambukdan meiset esyalarinin horulmesi demircilik ve dulusculuq inkisaf etmisdir 2 Curu xalqi 1907 ci ilde Touneh Han Danq terefinden iqtisadiyyata celb edilmisdir ki neticede de bu xalq toxuculuq da daxil olmaqla bir sira peseleri oyrenmisdir 3 Rehberleri RedaktePley adlanan kend icmalarina popley adlanan agsaqqallar basciliq etmis qru ve ya yux adlanan samanlar icmada boyuk rol oynamislar 2 Qohumlugu ana xetti uzre hesablanan boyuk aile 3 4 cu nesledek ustunluk teskil edir 2 Nikah RedakteNikah matrilokaldir elcilik yolu ile evlenmek teklifini qizlar edirler ve nikah baglandiqdan sonra iki hefte er evinde yasayirlar Varislik huququ da qizlara mexsusdur Dayinin ailede boyuk roluvar Kuzen nikahlari ve levirat nikah novleri genis yayilmisdir 2 Evleri RedakteAgac ve bambukdan tikilmis enenevi evleri yortacesaslidir Uzunsov evler yayilmisdir 2 Inanclari RedakteEnenevi inanclari ecdadlarin kultu animizm aqrar kultlardir Musiqi ve negme folkloru efsane ve revayetler qalmaqdadir 2 Enenevi inanclarini qoruyub saxlayirlar amma bezi yerlerde xristianliq da yayilmisdir 2 Istinadlar Redakte 1 2 The 2009 Vietnam Population and Housing Census Completed Results General Statistics Office of Vietnam Central Population and Housing Census Steering Committee June 2010 seh 135 18 October 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 November 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 6 ci cild Cin Derk 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2015 seh 182 ISBN 978 9952 441 11 6 Gerald Hickey Sons of the Mountains Ethnohistory of the Vietnamese Central Highlands to 1954 p 316Edebiyyat RedakteEgorunin O E Churu Narody i religii mira M 1999 S 636 637 rus Xarici kecidler RedakteReview of a Churu folklore book olu kecid Chru Wordlist at the Austronesian Basic Vocabulary Database Arxivlesdirilib 2007 12 12 at the Wayback Machine Menbe https az wikipedia org w index php title Curular amp oldid 5710959, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
