fbpx
Wikipedia

Çöl şpatları

Çöl şpatları - litosferin üst hissəsində ən çox yayılmış süxurəmələgətirən minerallar

Çöl şpatları
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Haqqında

Çöl şpatları - litosferin çəkisinin təxminən 50% və ya maqmatik süxurların həcminin 60% təşkil edirlər. Çöl şpatları geniş yayılması və onların kimyəvi tərkibinin müxtəlif olması püskürmə süxurlarının təsnifatının əsasını təşkil edir. Çöl şpatları peqmatitlərin, qneyslərin, kristallik şistlərin çoxunun və müxtəlif metasomatitlərin əsas komponentidir. Qırıntılı süxurlarda bunlar kvarsdan sonra ən geniş yayılmış minerallardır. Çöl şpatları kimyəvi cəhətdən Na, K və Ca, bəzən Ba alümosilikatlarıdır. Çöl şpatları az miqdarda izomorf qatışıqlar (Fe3+, Fe2+, Li, Rb, Cs, Sr, Mg və b.) olur. Çöl şpatları əksəriyyəti Na[AlSi3O8] - K[AlSi3O8] - Ca[Al2Si2O8] üçlük sistemə daxildir. Bu sistemin sonuncu üzvləri müvafiq olaraq albit, ortoklaz (mikroklin, sanidin) və anortitdir. Na[AlSiO8] və K[AlSi3O8] aralıq çöl şpatları qələvi çöl şpatları, Na[AlSi3O8] və Ca[Al2Si2O8] arasındakı çöl şpatları isə plagioklazlar adlanır. Qələvi çöl şpatları sülb məhlulunda ~5-10 mol.% anortit ola bilər. Barium çöl şpatları (selzian və hialofan) nisbətən az yayılmışlar. Çöl şpatları ümumi xassələri: monoklinik və ya triklinik (psevdomonoklinik) İkiləşmə sadə və ya polisintetik (plagioklazlar). Ayrılma {001} üzrə mükəmməl və {010} üzrə ~86° bucaqla orta. Əsas etibarilə açıq rəngli, yalnız əsasi plagioklazlar tünd rəngdə olur. Parıltı: şüşəli. Kövrək. Sərt. 6. Xüsusi çəki 2.5-2,9. Çöl şpatları çoxu üçün pertit və antipertit daxilolmaları səciyyəvidir. Çöl şpatları əsas quruluşu sonsuz üçölçülü karkasdır. Bütün çöl şpatları elementar özəyinin ölçüləri bir-birinə yaxındır. Çöl şpatları karkasında Si, Al və kationların yerləşməsi nizamlı, nizamsız və aralıq ola bilər. Yüksək temperaturlu (yüksək), aşağı temperaturlu (aşağı) və aralıq çöl şpatları üçün müvafiq olaraq nizamsız, nizamlı və aralıq struktur hal səciyyəvidir. Effuziv süxurlardakı çöl şpatları əksər hissəsi nizamsız tipə, dərinlik və metamorfik süxurların çöl şpatları nizamlı tipə aiddir. Çöl şpatları qranit, siyenit və nefelin peqmatiti, həmçinin alyaskit qraniti və qneys-qranit yataqlarından çıxarılır. Çöl şpatları bəzi növləri zinət və yarımqiymətli daş kimi, habelə keramika və şüşə sənayesində farfor, yüksək gərginlikli izolyator, radiokeramik məmulatlar, şüşənin xüsusi və optiki növləri, abrazivlər, qaynaq elektrodları və başqa materialların hazırlanmasında istifadə olunur.

Bariumlu çöl şpatları

Bariumlu çöl şpatları - tərkibində 2%-dən çox BaO olan çöl şpatları: selzian Ba[Al2Si2O8] və hialofan (K, Na, Ba) [AlSi3O8]. Selzianın tərkibində barium komponentinin miqdarı 90%-dən çox, hialofanda isə 30%-dən az olur. Çöl şpatının tərkibində selzian komponentinin miqdarı anortitdən çox olarsa, çöl şpatı kalsioselzian, 10-20% olduqda isə bariumlu plagioklaz adlanır. İki natamam izomorf sırası vardır: qələvi çöl şpatı - hialofan - selzian və plagioklaz – kalsio­selzian - selzian. Bariumlu çöl şpatları quruluşu kalium çöl şpatlarının aşağı temperaturlu modifikasiyasının quruluşuna yaxındır. Bariumlu çöl şpatları Mn yataqlarında rast gəlir. Selzian komponenti az olan bariumlu çöl şpatları qələvi süxurlarda tapılır.

Həmçinin bax

Mənbə

Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679.

çöl, şpatları, litosferin, üst, hissəsində, çox, yayılmış, süxurəmələgətirən, minerallarümumi, məlumatlarkateqoriya, mineralxüsusiyyətlərizolaq, rəngi, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllarmündəricat, haqqında, bariumlu, çöl, şpatları, həmçinin, mənbəhaqqında, re. Col spatlari litosferin ust hissesinde en cox yayilmis suxuremelegetiren minerallarCol spatlariUmumi melumatlarKateqoriya MineralXususiyyetleriZolaq rengi ag Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Haqqinda 2 Bariumlu col spatlari 3 Hemcinin bax 4 MenbeHaqqinda RedakteCol spatlari litosferin cekisinin texminen 50 ve ya maqmatik suxurlarin hecminin 60 teskil edirler Col spatlari genis yayilmasi ve onlarin kimyevi terkibinin muxtelif olmasi puskurme suxurlarinin tesnifatinin esasini teskil edir Col spatlari peqmatitlerin qneyslerin kristallik sistlerin coxunun ve muxtelif metasomatitlerin esas komponentidir Qirintili suxurlarda bunlar kvarsdan sonra en genis yayilmis minerallardir Col spatlari kimyevi cehetden Na K ve Ca bezen Ba alumosilikatlaridir Col spatlari az miqdarda izomorf qatisiqlar Fe3 Fe2 Li Rb Cs Sr Mg ve b olur Col spatlari ekseriyyeti Na AlSi3O8 K AlSi3O8 Ca Al2Si2O8 ucluk sisteme daxildir Bu sistemin sonuncu uzvleri muvafiq olaraq albit ortoklaz mikroklin sanidin ve anortitdir Na AlSiO8 ve K AlSi3O8 araliq col spatlari qelevi col spatlari Na AlSi3O8 ve Ca Al2Si2O8 arasindaki col spatlari ise plagioklazlar adlanir Qelevi col spatlari sulb mehlulunda 5 10 mol anortit ola biler Barium col spatlari selzian ve hialofan nisbeten az yayilmislar Col spatlari umumi xasseleri monoklinik ve ya triklinik psevdomonoklinik Ikilesme sade ve ya polisintetik plagioklazlar Ayrilma 001 uzre mukemmel ve 010 uzre 86 bucaqla orta Esas etibarile aciq rengli yalniz esasi plagioklazlar tund rengde olur Parilti suseli Kovrek Sert 6 Xususi ceki 2 5 2 9 Col spatlari coxu ucun pertit ve antipertit daxilolmalari seciyyevidir Col spatlari esas qurulusu sonsuz ucolculu karkasdir Butun col spatlari elementar ozeyinin olculeri bir birine yaxindir Col spatlari karkasinda Si Al ve kationlarin yerlesmesi nizamli nizamsiz ve araliq ola biler Yuksek temperaturlu yuksek asagi temperaturlu asagi ve araliq col spatlari ucun muvafiq olaraq nizamsiz nizamli ve araliq struktur hal seciyyevidir Effuziv suxurlardaki col spatlari ekser hissesi nizamsiz tipe derinlik ve metamorfik suxurlarin col spatlari nizamli tipe aiddir Col spatlari qranit siyenit ve nefelin peqmatiti hemcinin alyaskit qraniti ve qneys qranit yataqlarindan cixarilir Col spatlari bezi novleri zinet ve yarimqiymetli das kimi habele keramika ve suse senayesinde farfor yuksek gerginlikli izolyator radiokeramik memulatlar susenin xususi ve optiki novleri abrazivler qaynaq elektrodlari ve basqa materiallarin hazirlanmasinda istifade olunur Bariumlu col spatlari RedakteBariumlu col spatlari terkibinde 2 den cox BaO olan col spatlari selzian Ba Al2Si2O8 ve hialofan K Na Ba AlSi3O8 Selzianin terkibinde barium komponentinin miqdari 90 den cox hialofanda ise 30 den az olur Col spatinin terkibinde selzian komponentinin miqdari anortitden cox olarsa col spati kalsioselzian 10 20 olduqda ise bariumlu plagioklaz adlanir Iki natamam izomorf sirasi vardir qelevi col spati hialofan selzian ve plagioklaz kalsio selzian selzian Bariumlu col spatlari qurulusu kalium col spatlarinin asagi temperaturlu modifikasiyasinin qurulusuna yaxindir Bariumlu col spatlari Mn yataqlarinda rast gelir Selzian komponenti az olan bariumlu col spatlari qelevi suxurlarda tapilir Hemcinin bax RedakteMineral Maqmatik suxurlar Puskurme suxurlariMenbe RedakteGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 Sehifelerin sayi 679 Menbe https az wikipedia org w index php title Col spatlari amp oldid 4955844, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.